МАМАНДАР МӘҢГІЛІК ЖАСТЫҚТЫҢ КІЛТІ АДАМНЫҢ ӨЗ ІШІНДЕ ДЕГЕНГЕ СЕНІМДІ

Гейделбергтегі обырды (ракты) зерттеу неміс орталығы қартаю үдерісін баяулатудың жаңа тәсілін көрсетті. "Ридус" хабарлағандай, сарапшылар адамдарда да және жануарларда да өмір ұзақтығын бақылауда маңызды рөл атқаратын TXNIP ақуызын (белогын) өшіруді ұсынады.

TXNIP оттегінің белсенді формаларының (ОБФ) тепе-теңдігін (балансын) бұзады. Ал олардың жоғары көлемінде организмнің қартаюы басталады. Оған қоса ОБФ иммундық жүйенің жұмысы тұрғысынан да маңызды. Зерттеулер TXNIP-тің артық ОБФ-ны жеңе алатын TRX-1 ферментін бөгейтінін көрсетті.

55 жастан асқан адамдар мен 20-25 жастағы еріктілердің жағдайының салыстырмалы талдауы жүргізілді. Сарапшыларды Т-лимфоциттер қызықтырды. Аталған иммундық торшалар егде адамдардың организмінде TXNIP ақуызын көп бөлетін болып шықты. Дегенмен, шындығына келгенде ғалымдар TXNIP-ті өшірудің қаншалықты қауіпсіз екенін әзірше білмейді.

Дереккөз:www.meddaily.ru

Жиенқұловтың жемісті жолы

«Ине ұшындағы ғұмыр» дегенді есітуіңіз бар ма?! Мән-мағынасына денсаулығыңыз сыр бергенде терең үңілесіз десем, шамдана қоймассыз. Ауырлау болса да мойындауға тура келеді. Мен Талғат Жиенқұловты бұған дейін өнегелі отбасының иесі, парасатты азамат ретінде білетінмін. Ал білікті дәрігер, өз ісінің нағыз шебері екендігіне жақында көзім жетті. Ең бастысы, Алладан соң өзіне сеніп қаралған науқас жандарға мейлінше жылы сөйлеп, кішіпейілдік танытатын дағдысы да осынау сабырлы мінезді жігіт ағасының шоқтығын асырып тұрғандай. Мұның өзі «кейбір дәрігерлерге көрінуге барсаң, қабағын түйіп сызданып отырған жандарға тап келесің» деген (бәріне бірдей күйе жағу емес) ауыл арасында оқта-текте айтылып қалатын пікірдің ұшқары екендігіне еріксіз келісесің.

Талғат Жиенқұлов – Қазалының төл перзенті. Әкесі Алдан ғұмыр бойы теміржол саласында еңбек етіп, зейнет демалысына шықты. Марқұм артық ауыс сөзге жоқ, біртоға мінезді жан тұғын. Өмірден өткенше адалдық қасиеттерін ту көтерді. Талғаттың анасы Кәмпит теміржол ауруханасында тура 30 жыл кіші мейіркеш болып жұмыс істеп, ұжымдастарының құрметіне бөленді. Апайдың еңбек кітапшасында «жұмысқа қабылданды, зейнеткерлік демалысына шықты»деген бір ғана сөйлем жазулы тұр. Міндетті жұмысына жауапкершілік деген осы шығар.

Талғат – Семей мемлекеттік медицина институының емдеу ісі факультетінің түлегі. Бұлар оқуды аяқтаған шақ еліміздің еңсесін толық тіктей алмай жатқан мезгілге тап келді. Алғашқы еңбек жолын Жанқожа батыр ауылындағы дәрігерлік амбулаториясының меңгерушісі лауазымымен бастаған жас дәрігерді баба ұрпақтары жатсынған емес. Қайта биязы мінезді, тәуліктің қай бөлігінде шақырту алса да, сырқаттың жанынан табылатын қараторы жігітке өз перзенттеріндей іш тартты. Жақын көргендері емес пе?! Қосалқы бөлшегі табылмай, қаңтарылып тұрған жедел жәрдем көлігін ауыл ағалары көптеп көмектеп жүргізіп берді. Атақты әскери қолбасшының «жаттығуда ауыр болса, ұрыста жеңіл болады» деген қанатты сөзі баршаға аян. Талғаттың институт қабырғасында жүргенде алғашқы көмек көрсету бағытына баса назар аударғаны баба ауылындағы қызметінде үлкен септігін тигізді, Анау-мынау жара, шығу дегендерді өзі тіліп, емін жүргізе беруші еді. Мұндай әрекет те сол кездегі жоғары білім ордасынан жаңа түлеген, жас дәрігердің өмірлік тәжірибесін шыңдай түскені хақ.

Талғаттың мұнан кейінгі қызмет жолы Қазалы жедел жәрдем стансасында, аудандық емханада жалғасты. Арада өткен уақыт ағынымен емдеу саласындағы тәжірибесі де молая түсті. Теміржол ауруханасына қызметін ауыстырғанда Талғат Жиенқұлов ел аузына «білікті дәрігер» ретінде көпшілікке танылған, өз ісінің шынайы шеберіне айналған маман болатын. «Жігітке жеті өнер де аз». Ел ішіндегі жалпақ тілде «алтын ине» атанып кеткен инемен емдеу тәсілін жетік меңгеруі – Талғат Алданұлының соны қыры. Әрине, бұл жетістікке жету жолында телегей тер төгілді. Десе де, хас шеберден істің қорқатыны босқа айтылмапты. Жиенқұлов жетістікке жетті. Біздің кейіпкеріміз аудан көлеміндегі инемен емдеу терапиясының майталманы саналады.

Нақты кезеңде Талғат Алданұлы Қазалы теміржол ауруханасының неврология бөлімшесінің меңгерушісі қызметін атқарады. Мереке қарсаңында бес аспап дәрігерді тілге тартқан едік. Қашанда қарапайымдылығынан танбайтын Талғат өзінің жеке басынан гөрі бөлімшенің ахуалын әңгіме өзегіне айналдырды. Білгеніміз, ағымдағы жылдан бастап теміржол ауруханасы жауапкершілігі шектеулі серіктестік болып қайта құрылыпты. Білікті дәрігер Құбыл Ршымбет басшылық жасайтын ауруханада ауданаралық (Қазалы, Арал, Қармақшы аудандарының халқына арналған) Нейроинсульт орталығы жұмыс істейді. Осы орталықтың құрамындағы неврология бөлімшесі 12 төсекке арналған.

- Аталмыш орталық невролог, реаниматолог, кардиолог, нейрохирург, физиотерапевт, реабилитолог, психолог, логопед мамандары, орта, кіші буын мейіркештермен қамтылған. Тәулік бойы компютерлік томография, лабораториялық зертхана, реанимация бөлімі жұмыс істейді. Науқастарға барынша жағдай жасалған, - дейді І санатты невропатолог-дәрігер Талғат Жиенқұлов.

Жұмабек Табынбаев,

Қазалы ауданы

http://www.halyk-gazeti.kz/index.php?option=com_content&view=article&id=9271:2018-06-14-06-35-57&catid=2:2011-11-18-08-59-27&Itemid=2

Менингит суық тию сияқты жасырын өтеді

Менингококк инфекциясы — бактериялар тудыратын жіті инфекциялық ауру, ол әртүрлі клиникалық белгілермен – симптомсыз тасымалдаушылық, назофарингиттен (мұрын мен жұтқыншақ сілемейлі қабығының қабынуы) бастап менингококк сепсисіне (қанның жұқтыруы) дейін болады.

Менингит кенеттен басталады: күтпеген жерден қатты бас ауыру, құсу, 6-15 сағаттан кейін бөртпе пайда болады, температура 39-40°С-қа жетеді, адам қалтырайды. Тері бозарады. Жалпы әлсіздік, арқаның және аяқ-қолдың сырқырауы байқалады. Науқас адам шөлдейді, тәбеті нашарлайды. Ауру жеңіл түрде өтуі мүмкін, сондықтан өте қауіпті түрде өтетінін айта кету керек, ол тұмау, баспа, суық тию, тонзиллит және т.б. сияқты «зиянсыз» ауруларға ұқсас болады. Тоңу, ауыру, қатты шаршаудан организмнің қорғаныш күштерінің әлсіреуі сияқты қолайлы жағдай пайда болғанда менингококк бас миының қабығына тез өтеді және қабынуды тудырады.

Инфекцияның көзі науқас адамдар және «дені сау тасымалдаушылар», яғни қандай да бір клиникалық белгілер жоқ, бірақ менингококк тасымалдаушылары болып табылатын адамдар.

Менингит кезінде қандай әрекет жасау керек?
Шұғыл дәрігерге бару.

Аурудың әдеттегі суық тию сияқты жасырын өтуі мүмкін екендігіне байланысты дәрігерге уақтылы қаралу қажет. Менингитке күдік пайда болған жағдайда пациент инфекциялық аурулар ауруханасына шұғыл емдеуге жатқызылады.
Менингиттің алдын алу үшін:
- Қажет болмаса, адамдар көп жиналатын жерлерге, сауда-ойын-сауық кешендеріне, нашар желдетілетін үй-жайларда өткізілетін мәдени-көпшілік іс-шараларға баруды шектеу;
– Суықтамау және ауа-райына қарай киіну керек.
- Қолды жуыңыздар. Ауру жұқтыруды болдырмау үшін қолды мұқият жуған өте маңызды. Балаларыңызды қолын жиі жууға үйретіңіздер, әсіресе тамақ ішу алдында, қоғамдық орында болғаннан кейін, сондай-ақ жануарларды ұстағаннан кейін;
- Өз денсаулығыңызды бақылаңыздар. Жақсы демалып, жүйелі түрде спортпен айналысып және дұрыс тамақтануды ұстана отырып, өздеріңіздің иммундық жүйелеріңізді сақтаңыздар;
– Науқаспен қарым-қатынаста болған адамдар медицина қызметкерлерінің бақылауымен профилактикалық мақсатта антибиотиктерді қабылдау жөніндегі дәрігердің тағайындауын орындауы керек.

http://www.syrboyi.kz/densaylik/21177-meningit-suy-tiyu-siyaty-zhasyryn-ted.html

Мейірімді мейіркеш

Сырқат жандарға сапалы қызмет көрсетіп, олардың дертінен айығуыжолында аянбай еңбек етіп жүрген мейіркеш Гүлмира Шамшаеваның осы салада жүргеніне биыл отыз үш жыл.

Жанарынан мейірім, жүзінен жылы­лық нұры тамып тұратын мейіркеш Арқалық қаласындағы медициналық училищені бітірген соң, өзі туған Қазалы қаласындағы емханаға №1 ересектер аймағындағы мейіркеш болып жұмысқа орналасты. Бұдан соң, әр жылдары №1 балалар аймағындағы мейіркеш, медстатист міндеттерін атқарды. Жуырда ғана баланың дамуын бақылау бөлмесіндегі қызметіне ауысқан Гүлмира Қаниқызы босанғанға дейінгі және босанғаннан кейінгі аналарға кеңес беріп, 0-5 жас аралығындағы балаларға көмек көрсетеді. Ұжымда сыйлы маман отбасында да немерелерінің сүйікті әжесі. Жолдасы Серік Қонысұлымен өмірге үш бала әкеліп, тәрбиелеп өсірді. Қызы Эльмира анасының жолын қуып, медициналық білім алды.

Гүлмира еңбекке араласқалы әріп­тестерінің де, емделушілердің де сүйіктісіне айналды. Тапсырмаға тиянақты мейіркеш: «Медбике болу бала күнгі арманым. Мамандықты игеріп, қолыма дипломымды алғанда ерекше қуандым. Жүрегің қалаған жұмысты істеу қиынға соқпайды. Мен онан шаршамаймын, керсінше қуат аламын. Емделушіңіздің сізге риза кейіппен қараған көзқарасының өзі неге тұрады», – дейді.

Иә, үлкен-кішіден алғыс арқалаған Гүлмира Қаниқызы аудандық емхана кәсіподақ комитеті мен Қазалы қаласы әкімінің де «Алғыс хатын» иеленген. Оның еңбекқорлығын, өз ісінің шебері екендігін оның қызметін көрген сырқаттармен сырласқанда білдік. Әрдайым мұнтаздай киініп, ширақ жүретін мейіркеш келіншек дәрігерлердің тапсырмасы мен науқас жандардың өтініш-тілегін барынша ыждаһатты орындайды. Сырқат адамға алдымен қажеті – мейірімділік, ізеттілік десек, бұл қасиеттер мейірбан мейіркештің бойында бар. Мұны аурухана басшылары ғана емес, емделушілер де жиі айтады.

«Бүгінде балтыры сыздап, басы ауырмайтын жан кемде-кем. Менің де қан қысымым жиі көтеріліп кетеді. Дәрігердің тағайындаған дәрілерін үйде алатын кездерім болады. Осындайда Гүлмирадан көмек сұраймын. Уақытымен келіп, жағдайымды сұрап, ем-домын жасайды. Қарапайымдылығы мен өз мамандығына деген сүйіспеншілігіне ризамын», – деп ағынан жарылды қала тұрғыны Алтынай Қыпшақбайқызы.

Ұжымның мақтанышына, емделу­шілердің алғысына бөленген Гүлмира Қаниқызын төл мерекесі қарсаңында абыройың асқақтай берсін дейміз.

Ұлболсын ТАЛАПБАЕВА

МЕЙІРБИКЕЛЕР КҮНІ АТАЛЫП ӨТТІ

«Ізгіліктің нұрын сепкендер!». Бұл сөз қашаннан дәрігерлер мен мейірбикелер қауымына айтылып келеді. Мейірбике ісі – ең жауапты, қиын да қарапайым, әрі адалдықты қажет ететін маман иесі.

Олар сырқатына ем, дертіне дауа іздеген талайжандардың көңіліне демеу бола білген, күндіз-түні адам жанының арашашысы болып жүрген ізгілікті маман иелері.

Мейірбикелердің науқастарды емдеуде, оларды ауруынан айықтыру жолындағы еңбектері айтарлықтай зор. Ал осындай мәртебелі мамандық иелеріне қандай құрмет көрсетсек те көптік етпейді.

Мейірбикелердің жауаптылығы мен адалдығының нәтижесінде арнайы Халықаралық мейірбикелер күні де белгіленгені белгілі. Яғни, бұл халықаралық мейрамның тамыры сонау 1853 жылдан бастау алады. Әлем бойынша 1974 жылдан бастап Халықаралық мейірбикелер күнін атап өту туралы шешім қабылданды.

Қырым соғысы кезінде жарақат алғандарға көмек көрсету үшін қайырымдылық қызметін ұйымдастырған Флоренс Найнтингейлдің құрметіне арналған мереке күні бүгінге дейін әлемнің түкпір-түкпірінде тойланып келеді.

Соның бірі дәлелі облыс орталығындағы «Достық үйінде» Халықаралық мейірбикелер күні мерекесіне орай облыстық денсаулық сақтау басқармасының ұйымдастырған салтанатты шарасы.

Салтанатты шарада алдымен облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Әлназарова Ақмарал Шәріпбайқызы құттықтау сөз сөйлесе, одан әрі Қызылорда облысы медицинасының дамуына айтарлықтай үлес қосқан сала қызметкерлері марапатталып, медицина саласының ардагерлеріне сыйлықтар табыс етілді.

Шара одан әрі концерттік бағдарламаға ұласты.

Медицина қызметкерлерінің тіршілігімен танысты

ҚР ІІМ ТЖК «Апаттар медицинасыорталығы» ММ Қызылордаоблысы бойынша филиалында 12 мамыр - «Медбикелер» күніне орай, «Ашық есік күні» өткізілді. «Ашық есік күніне» Қызылорда медициналықжоғары колледжінің студенттеріқатысты.

Шара барысындастуденттерге төтенше жағдайларкезіндегі алғашқы медициналықкөмек жұмыстары көрсетілді. Студенттерапаттар медицинасы туралы сұрақтар қойып, оларға жеткілікті жауаптаралды. Медицина қызметкерлері мен бірге медициналылық құрал-жабдықтарындұрыс қолдануды үйренді.

Студенттер қызметкерлер жұмысыментанысып, қызығушылық танытты. Студенттерге апаттармедицинасы орталығының тарихы жайында және күре жолдық медициналық құтқарубекеттері туралы айтылып, заманауимедициналық құрал-жабдықтар көрсетілді.

«Ашық есік күні» жиынының соңындастуденттерге Апаттар медицинасыорталығының іс-қимылдары, олардың адам өміріндегі маңыздырөлі жайында айтылды.

А.МИРАМБЕКОВА,

ҚР ІІМ ТЖК «Апаттар медицинасы орталығы» ММ

Қызылорда облысы бойынша филиалының фельдшері

Тегін дәрімен қамтамасыз ету: Байланыс орталығы іске қосылды

Тегін амбулаториялық дәрімен қамтамасыз ету сұрақтары бойынша байланыс орталығы іске қосылды. Бұл туралы ҚазАқпарат хабарлады.

Бірыңғай дистрибьютор дәрі-дәрмектердісатып алу бойыншаеліміздің медициналық ұйымдарынтегін амбулаториялық қамтамасызету үшін дәрілікзаттардың түсуі сұрақтарыбойынша байланыс орталығыніске қосты (7172) 23 50 98.

«СҚ-Фармация» басқармасы төрағасының міндетін атқарушы Шария Исмуханованың айтуынша, барлық қажеттілік қазірдің өзінде сатып алынған және емханаларға жөнелтілгеніне қарамастан, халықта дәрілік қамтамсыз етудегі үзілістер туралы сұрақтар әлі де туындап отыр.

«Біздің сайтта бұрын жарияланған телефондар бойынша қазақстандықтарға амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету бөлімінің мамандары жауап берген. Бірақ олар барлық жұмыс уақыттарын әр жағдайды анықтауға арнай алмайтын. Сондықтан байланыс орталығын іске қосу туралы шешім қабылданды, енді оператор халықтың сұрақтарына ғана жауап беріп, дәрі-дәрмекті жеткізудегі әр үзіліс жағдайын түсіндірумен айналысады», – дейді Шария Исмуханова.

«СҚ-Фармация» төрағасының айтуынша, байланыс орталығы әзірше пилоттық тәртіпте жұмыс істейді. «Кейінірек, қазақстандықтардың қолайлылығы үшін, республика бойынша барлық абоненттерге бірыңғай қысқа нөмірді іске қосу жоспарлануда», – деді ол.

Еске салайық, 2018 жылдың 1 тоқсанында еліміз бойынша барлық 404 медициналық ұйымға тегін амбулаториялық дәрілік қамтамасыз ету үшін 22,3 млрд теңге сомаға дәрі-дәрмек жөнелтілді.

Ағымдық сәттегі жағдай бойынша қазақстандықтарды амбулаториялық дәрілік қамтамасыз ету үшін тізімдегі 494 атаудан дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың 430 атауы сатып алынды. Тұтастай алғанда, Бірыңғай дистрибьютордың тізімі бойынша амбулаториялық және стационарлық дәрілік қамтамасыз етуге арналған 1040 атауы сатып алынған, ол жалпы қажеттіліктің 95%-ын құрайды. Сатып алынбаған препараттар бойынша тендер жарияланып, өтінімдері бар конверттерді ашу 28 наурызда өткізілді, сәуірде қорытындысы шығарылады.

http://syrboyi.kz/zedelnews/19508-tegn-drmen-amtamasyz-etu-baylanys-ortalyy-ske-osyldy.html

Медицинадағы жаңа жобалар

Патронаж мейірбике»

Бұл патронаж мейірбикелер мен жас ата-аналардың кішкентай балаларға күтім жасауына көмектесуге арналған мобильді қосымша Ұлыбритания, Австрия, Шығыс Еуропа елдерінде пайдаланылады. Жоба Балалар қорымен (ЮНИСЕФ) бірлесіп әзірленген.

"Патронаж мейірбикесі" мобильді қосымшасын пайдалану бала туралы деректерді толтыру жұмыстарын жеңілдетеді. Яғни, мейірбикелер үй жағдайында балаға көбірек көңіл бөледі. Бала екі жасқа толғанша ата-ана үй жағдайында баланы қаратып, мейірбике сол жерде-ақ мәліметтерді қосымшаға енгізе алады. Сондай-ақ онлайн-режімде баланың жағдайы туралы мониторинг жасауға мүмкіндік туады.

«Электрондық денсаулық төлқұжаты»

Денсаулық сақтау министрлігі Дүниежүзілік банкпен бірлесіп әзірлеген емделушілерге арналған электрондық денсаулық төлқұжат (ЭДТ) әр адамға өз денсаулығы туралы ақпаратты, дәрігерлердің ұсыныстары мен ескертулерін, клиникалық шешімдерді көруге мүмкіндік береді.

Бір айта кетерлігі, жобаның дәрігерлерге және емделушіге арналған екі нұсқасы болады. Мысалы, халықаралық стандарттар мен дәрігерлер этикасына сәйкес емделушіге диагнозды белгілі бір психологиялық дайындықтан кейін хабарлайтын жағдайлар болуы мүмкін. Ондай жағдайда ақпарат емделушіге дәрігерлер консилиумынан кейін 20-25 күннен кейін қолжетімді болмақ.

«Бірыңғай электрондық пошта сервисі»

Денсаулық сақтау министрлігінің «Қазақтелеком» АҚ-мен бірлескен жобаларының бірі – Бірыңғай электрондық пошта сервисі. Ұлттық mail.kz электрондық сервисінің порталында @med.mail.kz атты домен денсаулық сақтау саласының қызметкерлеріне арналады.

Аталған сервис барлық медицина қызметкерлеріне бірыңғай ақпарат алмасуға мүмкіндік береді. Бұл жоба биыл барлық медицина қызметкерлеріне қолжетімді болады деп жоспарланған. Бұл қызмет арқылы медицина қызметкерлері Қазақстан бойынша кез келген әріптесіне поштамен хат жібере алады. Денсаулық сақтау министрлігі де осы қызмет арқылы қызметкерлерге тікелей хат жолдау мүмкіндігін алады. Ақпарат алмасу жылдамдығы өте жоғары.

Енді «Қазақтелеком» АҚ Денсаулық сақтау министрлігімен бірлесіп, дәрігерлерге электрондық түрде жазылу, дәрігерлер мен емханалар рейтингі секілді жобаларды қарастыруда. Сонымен қатар емханалардың бухгалтерлік есеп жобасын ерекше атап өтуге болады. Ол бюджеттік процестердің айқындығын және медициналық ұйымдар қызметінің қаржылық-шаруашылық қызметін есепке алуды қамтамасыз етеді.

Әзірлеген А.Сағида

https://aqmeshit-zhastary.kz/zanalyk/1998-medicinaday-zhaa-zhobalar.html

Медициналық нысандардың қатары артты

Соңғы 5 жыл ішінде аймақтың денсаулық сақтау саласындағы 57 нысанның 49-ы апатты нысандардың орнына қайта салынды. Қалған 8 нысанның құрылысы екі жылда аяқталады. Өткен жылы аймақта 12 нысан пайдалануға берілді.

Оның ішінде, Қазалы ауданының Әйтеке би кентіндегі 150 орындық орталық аудандық аурухана іске қосылды. Дәл осындай емдеу мекемесі жуырда Арал ауданында да пайдалануға беріледі. Жаңақорған кентінен 250 адамға арналған орталық емхана ашылады. Ал, жыл соңында Шиелідегі аурухананың құрылысы аяқталады. Сондай-ақ, биыл Жалағашта орталық аурухананың іргесі қаланады. Сапалы медициналық қызмет Байқоңыр қаласында тұратын жерлестеріміз үшін де қолжетімді. 2016 жылдың тамызынан бастап Байқоңыр қаласында облыстық медициналық орталықтың филиалы, биыл қаңтардан бастап 30 мың қазақстандық азаматқа қызмет көрсететін емхана жұмыс істеуде. Сонымен қатар, Қазалы ауданында 250 орынға арналған емхана және Қызылорда қаласының сол жағалауында онкологиялық бөлімі бар 300 орындық көпсалалы аурухана құрылыстарының жобалық құжаттары әзірленуде.

Өңірлік Коммуникациялар Қызметі

Дүниежүзілік туберкулезге қарсы күрес айлығын өткізу туралы