«Медицина – пациент» жобасы: Бірлескен іс нәтиже береді
Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте облыстық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Жақсылық Абдусаметов Президент Жолдауынан туындаған міндеттерді орындау барысында салада атқарылып жатқан жұмыстар мен алдағы жоспарлар туралы айтты.
Басқарма басшысының айтуынша, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген шеңберінде қызмет көрсететін жекеменшік медицина ұйымдарының саны жылдан жылға көбейіп келеді. Биылғы жартыжылдықта олардың үлесі 52,3 процентті құраған. «Қызылорда облысының 2019-2026 жылдарға арналған өңірлік перспективалық жоспары» бекітілді. Онда денсаулық сақтау жүйесінің инфрақұрылымын дамытуда бюджет есебінен және жеке инвестиция тарту арқылы 2026 жылға дейін 81 млрд теңгеге 107 нысанның құрылысын салу мен жөндеу жоспарланған.
Бүгінде медициналық көмек көрсетуде «Медицина – пациент» жобасы жүзеге асырылуда. Бұл – науқастарды қатыстыру арқылы жүргізілетін ауруларды басқару бағдарламасы.
– Жоба негізінде диспансерлік есепте тұратын науқас өз ауруына байланысты медицина қызметкерінің көмегімен емін бақылауда ұстайды. Қазіргі кезде қант диабетімен, созылмалы жүрек ауруымен және қан қысымымен диспансерлік есепте тұратын науқастармен медицина қызметкері арасында әлеуметтік-ынтымақтастық келісімі жасалуда. Медицина қызметкері науқасқа қажетті медициналық тұрғыда көрсетілетін барлық көмек, оның ішінде уақытылы тексерілуі, тегін дәрі-дәрмекпен қамтылуы, жоспарлы емделуі, зертханалық тексерулерін қамтамасыз етеді. Ал науқас өз денсаулығына жауапкершілікпен қарап, дәрігерлік нұсқауларды бұлжытпай орындауға тиіс. Қазір жобаға аталған 3 нозология бойынша 19030 пациент қатысып отыр. Қатысуға тілек білдірушілер аймақтық дәрігерімен бірлесе жұмыс жасай алады,– деді басқарма басшысы.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» атты Жолдауында ана мен бала денсаулығын нығайту және келер жылдан бастап енгізілетін міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға байланысты тапсырмалар берген болатын.
– Ана мен бала денсаулығын қорғау – Мемлекет басшысының назарында тұрған басым бағыттардың бірі. Жолдауда бұл туралы нақты міндеттер қойылып, тапсырмалар берілді. Жалпы, ана мен сәби саулығын сақтау – саладағы негізгі бағыт. Біздің аймақ республикада алғашқылардың бірі болып халықаралық ұйымдармен (ДДСҰ; ЮНИСЕФ) бірлесіп, 2017 жылдан бастап пилоттық режимде, ал былтырдан бастап барлық жүкті әйелдер мен 0-ден 5 жасқа дейінгі балаларға арналған патронаждық қызмет көрсетудің әмбебап-прогрессивті моделін енгізді. Бірлескен істің нәтижесінде нәресте өлімі себептерінің ішінде үйде қайтыс болу жағдайлары – 24%-ке, жазатайым жағдайлардан қайтыс болу 44,1%-ке азайды,– деді басқарма басшысы.
Сондай-ақ, облыстың аймақтық ерекшелігі ескеріле отырып, әйелдерді жүктілікпен тіркелген уақытында және жүктіліктің 30-аптасында жаппай электрокардиограммаға түсіру міндеттелді. Бұрын білінбеген жүректің туа, жүре пайда болған ақаулары мен жүрек ырғағының түрлі бұзылыстары анықталған жағдайда әйелдердің мамандар кеңесіне жүгінуге және жоғары мамандандырылған медициналық көмек алуына мүмкіндік туды.
Брифингте сондай-ақ, келер жылдан бастап енгізілетін міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне дайындық барысы туралы да айтылды. Жаңа жүйенің маңызы мен ерекшелігі, ол бойынша көрсетілетін медициналық көмектер, жүйеге қатыстырылатын азаматтар тобы туралы қаншама ақпараттық-насихаттық жұмыс жүргізілгеніне қарамастан, аймақта әлі де 26 мыңнан астам азаматтың мәртебесі анықталмаған.
Айнұр БАТТАЛОВА.
https://syrboyi.kz/zedelnews/33502-medicina-pacient-zhobasy-brlesken-s-ntizhe-bered.html
Дәрігерлерге 30% үстемақы қосылады
Kyzylorda-news.kz. Денсаулық сақтау министрі Елжан Біртановтың айтуынша, құжат қазір Парламентке тапсырылып жатыр, деп жазады Informburo.
"Дәрігерлердің және медициналық қызметкерлердің мәртебесін көтеру бойынша ұсыныстар жаңа кодекс жобасына енгізілді. Кодекс жобасын талқылау барысында соңғы жағдайлар көтерілген. Дәрігерлерден, қоғамдық ұйымдардан ұсыныстар келіп жатыр. Парламентте мәселе әлі талқыланады", – деді министр.
Елжан Біртановтың айтуынша, Үкімет қажетті қаулыны қабылдаған. Осы мәселе бойынша парламенттік жұмыс басталмақ.
Сонымен қатар, денсаулық сақтау министрі келер жылдан бастап жұмыс берушілер Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына әр жұмысшының жалақысынан 2 пайыз аударатынын жеткізді. Қазіргі таңда жұмыс берушілер 1,5 пайыз аударып отырғаны белгілі. Нәтижесінде қазір қорға 200 млрд теңге жиналған.
"Бұл ақша 1 қаңтардан бастап тегін медициналық қызметтерді қаржыландыру үшін пайдаланылады. Тегін медициналық қызметтерге жаңа айтылған қаражатпен бірге келесі жылдан бастап әр азамат өзінің жалақысынан 1 пайыз төлейді. Қосымша 1 пайыз өзіміз төлеп, 2 пайызды жұмыс беруші төлесе, 3 пайыздық қаражат қорға жиналып, келесі жылы жалпы медициналық сақтандыруға 600 млрд теңге жұмсалады", – деді Елжан Біртанов.
Министрдің айтуынша, келесі жылы Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына мемлекет тарапынан 1 триллион теңге аударылмақ.
"Осылайша қорда 1,6 трлн теңге жинақталып, бұл қаражат тегін медициналық көмек көрсетуге жұмсалады. Бұл өз кезегінде тегін медициналық көмек түрлерін көбейтуге мүмкіндік береді. Тарифтерді көтеру негізінде медициналық қызмет берушілердің жағдайы жақсарып, 1 қаңтардан бастап дәрігерлердің айлығына 30 пайыздық үстемеақы қосылады", – деді Елжан Біртанов.
https://syr-media.kz/news/12413-drgerlerge-30-stemay-osylady.html
Қазақстандықтар медициналық сақтандыру енгізілгеннен кейін анализдерді ақысыз тапсыра алады
2020 жылы міндетті медициналық сақтандыру енгізілгеннен кейін қазақстандықтар ақысыз тапсыратын анализдер тізімі кеңейеді.
«Медициналық сақтандыру аясында біз халықты ақысыз қызметпен, оның ішінде диагностикалық және зертханалық зерттеулермен қамтуды кеңейтуді жоспарлап отырмыз. Бірақ мұнда кемшіліктер де бар. Біз заңнамалық бастамаларымыз аясында медициналық қызметкерлердің қажетсіз зерттеулерді тағайындағаны үшін әкімшілік жауапкершілікті арттыруды жоспарлап отырмыз», - деді денсаулық сақтау министрлігінің басшысы Елжан Біртанов.
Министр қажетсіз анализдер үшін дәрігерлердің жазаланатынын түсіндірді.
ҚҰТЫРУ КЕСЕЛІ ТУРАЛЫ
Құтыру ауруы дегеніміз - жүйке жүйесінің ауыр зақымдалуымен сипатталатын және көбіне соңы өліммен аяқталатын вирустық дерт. Бұл вирус сау адамға осы вирусты жұқтырған жануарлардың тістеп алуы нәтижесінде жұғады. Вирус сілекейде, жаста және зәрде кездеседі.
Вирус ағзаға енгеннен кейін жүйке жолдары арқылы таралып барлық жүйке жүйесін зақымдайды. Нәтижесінде ми мен жұлынның жүйке жасушаларында ісіну, қан кету, деградациялық және некротикалық өзгерістер болады.
Құтыру вирусымен ауыратын жануар сау адамды тістеп алғанда немесе осы жануардың сілекейі адамның зақымдалған терісіне түскен кезде вирус ағзаға жұғады. Соңғы жылдары бұл ауру ауа-тамшы, алиментарлы (тағамдар қолдану арқылы) және трансплацентарлы жолдармен де беріледі.
Инкубациялық кезең (аурудың алғашқы белгілері пайда болғанға дейін кезең) орта есеппен 30-50 күнді құрайды, кейде 10-90 күн, сирек жағдайда 1 жылға созылады. Жануардың тістеп алған орны бастан неғұрлым алыс орналасса инкубациялық кезең солғұрлым ұзақ болады. Мойынды, қолды және балаларды жануар тістеп алған кезде ауру өте қауіпті. Ал аяқ жарақаттантын болса онда инкубациялық кезең ұзарады.
Аурудың 3 сатысы бар: I - бастапқы, II - қозу, III - салдану. Бірінші кезеңде әлсіздік, бас ауруы, дене температурасының шамалы көтерілуі, бұлшықеттің ауыруы, ауыздың құрғауы, тәбеттің төмендеуі, тамақ ауруы, құрғақ жөтел, бас айналу және құсу болуы мүмкін. Тістеп алған жерде күйіп ауру сезімі, қызару, қышу және сезімталдықтың жоғарлауы болады. Науқас өз-өзінен қорқу сезіміне, күйзеліске, депрессияға ұшырайды. Сонымен қатар оны галлюцинация, ұйқысыздық мазалайды.
Құтырумен ауыратын науқаста 1-3 күннен кейін аурудың II сатысы қозу сатысы басталады. Бұл кезеңде мазасыздық, уайымшылдық және осы кезеңнің негізгі белгісі судан қору болады. Судың даусы естілгенде немесе суды ішейін деп ұмтылғанда науқастың тамағындағы бұлшық еттер жиырылып спазмға ұшырайды. Онымен бірге ауырсыну сезімі және дененің тартылуы қатарласады. Науқас қозған шағында қатты айғайлайды, үй жиһаздарын сындырады, өзін-өзі ұстай алмай адамдарға тиіседі. аердің және сілекейдің көп бөлінуі жүреді, бұл кезең негізінде 2-3 күнге созылады.
Осыдан кейін үшінші кезең - салдану басталады. Бұл кезеннің басында науқас қалпына келеді, судан қорқуы басылады, жазылуға деген үміт пайда болады. Біраздан кейін дене температурасы 40-42 градусқа дейін көтеріледі, аяқ және қолдың салдануы жүреді, ақыл-естің бұзылыстары пайда бола бастайды. Тыныс алудың салдануынан және жүректің тоқтауынан науқас қайтыс болады. Аурудың шамамен ұзақтығы 1 аптаны құрайды.
Құтыру ауруының емдеу тәсілдері жоқ, дегенмен аурудың алдын алатын мүмкіндік бар. Ол - вакцинация. Бұл әдісті жануар тістеп алған күннен бастап 14 күн өткенше алу керек.
Вакцинаны 1мл ден 5 рет бұлшық етке: алдымен тістеп алған күні одан кейін сол күннен бастап есептегенде 3, 7, 14 және 28 күндері қабылдайды. Осылай ретпен қабылдау жақсы иммуниттің қалыптасуына жағдай жасайды, алайда ДДСҰ тістеп алған күннен кейінгі 6 күні және 90 күндері де вакцинаны қабылдаған дұрыс екендігін көрсетті.
Вакцинаны енгізгенге ең тиімді жерлер дельта тәрізді бұлшық ет, сан бұлшық еті және иық болып табылады. Егер адам тістеп алғанға дейін вакцина қабылдаса онда ол адамда құтыру вирусына қарсы антиденелер қалыпты мөлшерде болады, сондықтан мұндай науқастарға иммундық глобулин қолданбай басқа ретпен вакцина жасайды.
Егер тістеп алған жануарды 10 күндік бақылау кезінде құтыру вирусына тән белгілер болмаса немесе лабораториялық тексеру кезінде вирус анықталмаса вакцина қабылдау терапиясы тоқтатылады.
Осы аурумен ауруға жақын адамдар (мал дәрігері, кинологтар, аңшылар ) алдын ала вакцинаны қабылдауы керек. Олар бірінші вакцинадан кейін 12 айдан соң қайталап алады, сосын әр 5 жыл сайын вакцинаны қабылдап отырады.
Егер сізді қандай да бір жануар тістеп алса не істеу керек ?
Ең алдымен тістеп алған орынды тез арада сабынмен жақсылап 10 минут көлемінде жуу керек. Егер тістеген орын терең орналасса онда сұйық сабынмен, шприцпен немесе катетермен жуған дұрыс. Жараны күйдіруге, тігуге болмайды.
Осыдан кейін жақын маңдағы медициналық мекемеге қаралу керек, себебі вакцинаны тез қабылдаған ауруды тез жеңуге көмектеседі. Дәрігерге барған кезде мына нәрселерді айтуды ұмытпаңыз – тістеп алған жануарға сипаттаманы, сыртқы көрінісін, тістеп алған кезді.
Содан соң дәрігер айтқанына байланысты вакцина қабылдау жүргізіледі. Сіз күнделікті вакцинаны мекемеде қабылдап үйіңізге қайтып жүресіз. Егер тістеп алған аймақ ауқымды болатын болса немесе науқастың жүйке жүйесінде ақауы бар, жүкті әйел болса онда стационарда емделеді.
Вакцина қабылдау кезінде өзіңіздің жағдайыныңызға жақсы бақылау жасау керек. Егер қандай да бір ауыртпалық сезетін болсаңыз міндетті түрде дәрігерге қаралып, вакцинаны тоқтата тұру керек. Науқас адам невропатолог, терапевт және рабиологтардың рұқсатымен ғана вакцинаны жалғастырады.
Перизат Маратқызы БАЛДАҚ ,
салауатты өмір салтын қалыптастыру мейірбикесі,
«Қазалы темір жол ауруханасы» ЖШС,
Әйтеке би кенті,
Қазалы ауданы
Сурет http://med-kz.ucoz.com сайтынан алынды.
Қызылордада тұрғындарды емханаға тіркеу жалғасуда
Kyzylorda-news.kz. Тұрғындар 15 қыркүйек - 15 қараша аралығында мекен-жайларына қарасты емханаларға тіркеле алады. Бұл туралы Өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте "Әлеуметтік медициналық сақтандыру" фонд филиалының директоры Руслан Бектібаев мәлімдеді.
Өткен жылы облыстың 13 491 тұрғыны емханаларға өз қалауы бойынша тіркелу науқанында өз мүмкіндіктерін пайдаланған.
«Қазір облыста тіркелім бойынша 776 651 тұрғын бар.
2018 жылы облыс халқын 19 емхана тіркеуге алса, оның 13-і мемлекеттік, 6-уы жекеменшік емханалар. 2019 жылы 20 емхана тіркеу науқанына қатысса, 13-і мемлекеттік, 7-уі жекеменшік иелері. Тіркелген азаматтардың жалпы санының көпшілігі - 77,5% мемлекеттік клиникаларда тіркелген, қалған 22,5% жеке клиникаларды таңдаған», - дейді Руслан Бектібаев.
Емханаларға тіркеу не үшін қажет? Егер тұрғылықты мекен-жайы бойынша қаралып жүрген емхана көңіліңізден шықпаған жағдайда емхананы ауыстыру құқығын беруге және нарықтың жаңа қатысушыларына халыққа қызмет көрсету тапсырыстарын қабылдауға мүмкіндік беру үшін жасалады.
Биыл емханаларға өз қалауымен тіркелуі "eGov" электронды үкімет веб-порталы арқылы жасалады.
https://syr-media.kz/news/12180-yzylordada-tryndardy-emhanaa-trkeu-zhalasuda.html
Қазалыда тұңғыш рет жүрекке күрделі ота жасалды
Kyzylorda-news.kz. Қазалы ауданаралық ауруханасында алғаш рет жаңа технологиялармен жабдықталған «Ангиограф» аппаратының көмегімен жүрек қан тамырларына ота жасалды. Бұл туралы аудан әкімінің баспасөз қызметі хабарлады.
Бұл күні жергілікті дәрігерлер облыстық медицина орталығының рентген-эндоваскулярлы хирургия бөлімінің меңгерушісі Нұрлан Исмаиловтың жетекшілігімен 4 науқасқа күрделі ота жасады. Операция үстінде білікті маман аудандық аурухана дәрігерлері Кенесары Баспаев, Аян Қазиұлы, фельдшер Қасқырбай Молдабаев, мейіркеш Әлия Сүлейменова, рентген лаборант Ғалымжан Жайылқановтарға бар білгенін үйретті.
Айта кетейік, кеше Қазалы ауданаралық ауруханасында «Medtronik» ЖШС арқылы мемлекеттік жеке серіктестікпен алынған «Ангиограф» медициналық аппараты іске қосылған болатын. Бұл заманауи құрылғы елімізде аудандық деңгейде алғаш рет Қазалыда орнатылып отыр. Осы аппараттың көмегімен енді біздің дәрігерлер Арал, Қармақшы аудандары мен Байқоңыр қаласының тұрғындарына медициналық көмек көрсетеді.
Ол үшін тиісті құжаттар дайындалып, ауқымды жұмыстар жүргізілді. Атап айтқанда, дәрігерлер Нұрлан Алмат, Кенесары Баспаев, Аян Қазиұлы А.Н.Сызғанов атындағы ұлттық хирургия ғылыми орталығынан қайта даярлау курстарынан өтіп, білімдерін жетілдірді.
Сондай-ақ, олар облыстық медицина орталығының жұмыс орны есебінен тәжірибе алмасты.
https://syr-media.kz/news/11964-azalyda-tysh-ret-zhrekke-krdel-ota-zhasaldy-foto.html
«Жәрдем» медициналық пойызын қаржыландыру үшін 120 миллионнан астам теңге бөлінді
Kyzylorda-news.kz. Пойыз 24 желтоқсанға дейін Қазақстанның оңтүстік-батысын аралайтын болады.
Бұл - Жамбыл, Түркістан, Қызылорда, Атырау, Ақтөбе және Маңғыстау облыстарының аумағын қамтуға бағытталған қосымша медициналық пойыз. Пойыз жұмысына ҚР ДСМ Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры 127,6 миллион теңгеден астам қаражат бөлген.
Ағымдағы жылдың 29 сәуірінде жолға шыққан «Денсаулық» медициналық эшалоны да 2019 жылдың 20 желтоқсанына дейін өз жұмысын жалғастыра береді. Бүгінге дейін жеті облысты аралап үлгерген пойыз қызметінен 15 мыңдай жергілікті тұрғын қажетті кеңес алып, ем-дом қабылдаған.
Еске сала кетейік, Қазақстанда 2010 жылдан бері елдің түкпір-түкпіріндегі елді мекен тұрғындарына медициналық көмек көрсететін ірі жоба жүзеге асырылып келеді. Тұрғылықты жердің шалғай орналасуына байланысты осы азаматтар, көп жағдайда, кәсіби медициналық көмек ала алмайды.
Бүгінде диагностикалық және емдік құралдармен жабдықталған және түрлі саладағы дәрігерлер тобы жасақталған арнайы теміржол құрамдары елді аралауда. Пойыздың жұмыс режимі дәрігерлердің тұрғындарды күнұзақ қабылдауына қарай құрылған. Диагностика және емдеу шаралары тегін жүргізіледі. Бұдан бөлек, елді мекен тұрғындарына 2020 жылдан бастап қолданысқа енгізілетін Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) жүйесі, оның негізгі қызметі туралы ақпарат берілуде.
Медициналық пойыздар – ҚР Денсаулық сақтау министрлігі, «Қазақстан темір жолы» Ұлттық компаниясы, Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры және «Samruk-Kazyna Trust» әлеуметтік жобаларды дамыту қорының ортақ жобасы.
Алтын қолды дәрігер
Сағымбай Қарақұлұлы өзінің саналы ғұмырында облыстың хирургия саласының дамуына өлшеусіз үлес қосты. Ол облыс халқының денсаулығын қорғауда аянбай еңбек етіп, талай жанға екінші өмір сыйлаған алтын қолды дәрігер. Мыңдаған шәкірт дайындаған абыз ұстаз.
Жоғары біліктілік санаттағы дәрігер хирург «Денсаулық сақтау ісінің үздігі» белгісімен, «Еңбек қызыл ту» орденімен марапатталып, «Алтын дәрігер» атағына ие болды. Облыстық медицина орталығының «Құрмет кітабына» енгізілді, ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің Құрмет грамотасымен, денсаулық сақтау саласының Алғыс хатымен, «Облыстық медицина орталығының дамуына қосқан үлесі» үшін медалімен, «Құрмет» орденімен марапатталды.
Жетпісінші жылдардың орта тұсы. Алматы медициналық институтын бітіріп, облыстық ауруханаға ординатор-дәрігер болып орналастым. Жас болсам да, «Құлсартов» тегі маған да таныс. Кешегі сыртынан бақылайтын дәрігердің қол астына келіп, еңбек жолымды бастадым.
Сағымбай Қарақұлұлының шәкірт тәрбиелеудегі өзіндік жолы болыпты. Әрине, ол жолды жылдар өте келе түсіндім. Оқуды жаңа аяқтаған жаспын, бұрыннан келе жатқан хирургтарға қараймын. Әсіресе, Сағымбай Қарақұлұлының қасына жақындап, ота үстелінде қатар тұру – бір бақыт.
Ол 55 жыл бойы облыстық аурухананың хирург дәрігері, хирургия бөлімінің меңгерушісі, облыстық денсаулық сақтау бөлімінің бас хирург маманы, хирургтардың облыстық қоғамының төрағасы, ҚР хирургтар ассоциациясы Қызылорда филиалының директоры қызметтерін атқарды.
Ол кісі аса талапшыл еді. Аптасына төрт күн жоспарлы түрде ота жасайды да, одан кейінгі күндерде сенің ойлануыңа мүмкіндік туғызады. Жас болсам да үлкен жауапкершілік артты ма, әлде шәкірт тәрбиелеудің бір түрі ме, әйтеуір, сол кездегі Сағымбай Қарақұлұлы бастаған ұстаздарым ота жасалған науқастарға медициналық қайта қарауды (обход), олардың қағаз бетіне түсірілетін жазбаларын тастап кететін еді. Ота жасаймын, күніге 50-60 науқасқа обход жасап, соңында түн жарымына дейін, қағаз толтырамын. Жаспыз ба, әлде үлкенге деген құрмет пе, шаршауды білмедік.
Сағымбай Қарақұлұлы апта сайын хирургиялық лездеме өткізеді. Сол жерде хирургиялық жаңашылдықты енгізу, жасалған оталардың қателіктері, жетілдіру түрлері, клиникалық ойлау, күту процестері туралы талдау жасайтын. Лездемеден соң, барлығымызды жанына ертіп, жақсылап шай ішетін орынға апаратын.
Иә күндер мен жылдар өз кезегінде кетті. Қазір ойланып отырсам, сол кездегі Сағымбай Қарақұлұлының атағының шығуын «торнадо» дауылымен салыстыруға келетін еді. Себебі, ол кісіде хирургиялық шеберлікпен бірге, клиникалық сұңғыла ойлау қабілеті қатты дамыған еді. Әрбір салған тігісінің өзі шебер суреттің графикасындай сызылатын. Бұл да бір табиғаттың пендесіне берген үлкен сыйы болса керек. Ал сол дарынды ұстазым өзі ғана иемденбей, жапырақ жайып, тамырлауына, бүршік атуына жағдай жасады. Ол жылдары дәрігердің басты құралы – басы мен дәрігерлік пайымы болатын. Қазіргідей диагнозды қойып беретін қымбат қондырғылар болған жоқ, екі қолыңа, түйсігің мен шешіміңе сүйенетін едің.
Сөз басында айтқанымдай, Сағымбай Қарақұлұлының шәкірт тәрбиелеудегі тактикасы – аптасына үш күн сенімен науқасты бетпе-бет қалдыру, отадан кейін обходтың барысын зерделеу, сауатты диагноз қойып жаза білуді үйрету екен.
Ұстазымның жанында жүру, ой бөлісу, қателікті бірге іздеудің нәтижесінде Сағымбай Қарақұлұлын өзіміздің арқамызды тірейтін асқар тауымыздай сезініп кеттік. Уақыт өте келе, өзімізде де батылдық пайда бола бастады. Ұстазымыз жанымызда жоқ болса да, Қызылорда табанында екенін білсек болды, дербес ота жасай беретін жағдайға жеттік. Өйткені «абайсызда қате кетсем, Сағымбай Қарақұлұлы артымызда» деген сенімділік бар еді.
Қазір мен де сол үрдісті ұстанып келем. Ізімнен ерген қаншама шәкірттерім бар. Сол кезеңдегі менің ұстазыма деген ілтипатымды, қазір маған шәкірттерім көрсетіп жүр. Тамыры тереңге кеткен дарақтың жапырақ жаюы ерекше болатыны хақ дүние. Халқымызда «көзден кетсе де, көңілден кетпейді» деген әдемі тіркес бар. Үнемі жүректе сақталатын ұстаздың орны ерекше.
Абдулла ШҮЛЕНБАЕВ,
Денсаулық сақтау ісінің үздігі.
https://syrboyi.kz/tagilim/32433-altyn-oldy-drger.html
Медицина тарихындағы күрделі ота:
Медицина тарихындағы күрделі ота: Сиам егіздеріне британ дәрігерлері ота жасады
Бір-біріне басы қосылып туған сиам егіздері Сафа мен Марва Пәкістанда дүниеге келген. Осы жылдың ақпанында британдық дәрігерлері екі қызды бір-бірінен айыру үшін күрделі ота жасады. Бұл медицина тарихындағы ең күрделі ота.
Жұмыстың нәтижесін көру үшін дәрігерлер қыздардың 3D принтерде басып шығарылған бас модельдерін қолданды. Отаны осылайша, виртуалды жасап көрді.
Ал екінші кезең өте қиын болды. Егіздердің басын бір-бірінен айыру кезінде қыздардың жүректері қиындай бастаған. Алайда, ота сәтті жасалды.
Ота орнының қалпына келуі үшін бес ай кеткен. Қазір қыздар анасымен бірге үйлеріне жіберілді.
Адам жанына араша жандар
Салауатты әрі бақытты өмірді дәрігердің көмегінсіз елестету мүмкін емес деуге болады. Қазақтың “Бірінші байлық – денсаулық” деген тәмсілі де осыны меңзесе керек.
Қазіргі күні елдегі ақхалатты жандардың біліктілігін медицинасы дамыған елдердің мамандарының қабілетімен теңестіруге әбден болады. Себебі күн өткен сайын алдына көмек сұрап келген адамның сырқатын жазып, көңілін көншітіп жіберетін дәрігерлердің саны артып келеді. Қазалы ауданындағы Құбыл Ршымбетов басшылық ететін теміржол ауруханасының қызметкерлері де бүгінде сапалы қызмет көрсету жағынан көш бастап тұр.
Ұлт жоспарында қойылған басты міндеттердің бірі – міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесін енгізу болатын. Сондай-ақ, жаңа жүйе бастапқы медициналық-санитарлық көмекті бірінші кезекте қаржыландыруға басымдық бермек. Бұл бағытта аурухана ұжымы қызу дайындық жұмысын жүргізуде.
Ағымдағы жылы аурухана ұжымы Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігімен Қызылорда облысының әкімдігі арасындағы облыс тұрғындарының денсаулық жағдайын жақсарту жөніндегі меморандумының негізінде нысаналы көрсеткіштері бойынша біршама табыстарға қолжеткізді. Мәселен, аймақта ана мен бала өлімі тіркелген жоқ. Халықтың орташа өмір сүру ұзақтығы 68,8-ден 72 жасқа өсті. Онколог және аймақтық қызметкерлер онкоқырағылыққа оқытылуының нәтижесінде қатерлі ісік сырқаты бойынша 5 жыл өмір сүру ұзақтығы индикаторы бойынша 9,3-тен 10,8 процентке жоғарылады. Жазатайым оқиғалардан және уланудан болатын өлім-жітім нөлге дейін төмендеген. Емхананың жұмыс кестесінде созылмалы аурулары бар науқастарға шақырулардың үлесі 15 процентке, стационарлық көмекті тұтыну 1000 халыққа шаққанда 145-ке дейін төмендетіліп, жоспарлы емдеуге жатқызу 50,1 процентке ұлғайтылған.
Аурухана бойынша кешенді медици¬налық ақпараттық жүйесі толық іске қосылды. Емделушілердің уақытын үнемдеу мақсатында «Терминал» электрон¬дық кезек жұмыстары жүргізілуде. Осы жылдың бірінші тоқсанының қорытындысымен мемлекеттік қызмет «электронды үкіметінің» egov.kz веб-порталы арқылы «дәрігердің қабылдауына жазылу мен үйге шақыру» 86 және 40,7 процентке, бірыңғай халық тіркелімі бойынша (РПН) 25 процентке жеткізілді. Ал жүкті әйелдердің кезек күтпеуі үшін «жасыл дәліз» арқылы қабылдау жалғасын таппақ.
Бала шақтағы ауруларды ықпалдастыра енгізу бағдарламасы кеңінен қолданылуда. “Денсаулық” бағдарламасына сәйкес 2018 жылы 7-ші жалпы тәжірибелік дәрігер аймағы ашылып, барлық аумақта халқы 1650-1700 адамға теңестірілді. Ауруханаға ИФА аппараты, элетрокардиограф, рентген кабинетке көпқатпарлы рентгендік компьютерлік томограф пен цифрлық флюороаппарат, офтальмология кабинетіне компютерлік тонометр, афторефрактокератометр, компьютерлік периметрия алынды. Емхананың гастроэнтеролог, пульмонолог мамандары қайта оқыту курсынан өткізіледі.
Аурухананың материалдық-техникалық базасын одан әрі нығайту мақсатында ауқымды жұмыстар атқарылып келеді. Мекеме басшылығының күш салуымен аудандық перзентханадан босаған 3 қабатты ғимарат емханаға беріліп, оған күрделі жөндеу жүргізілді. Онда 20 төсектік нейроинсульт орталығы, 12 төсектік неврология және 25 төсектік стационар алмастырғыш, 2 төсектік ауызбен суландыру бөлімшелері іске қосылған. Сондай-ақ жалпы тәжірибелік дәрігер, 2 аймақтық терапевт, 2 педиатр кабинеттері, әйелдер консультациясы, ана мен бала, ресурстық кабинет, дәріхана, емдік денешынықтыру және басқа да қосымша бөлмелер ашылып, жұмыс істеуде. Материалдық база үшін өткен жылы бағасы 10 млн 201мың теңге, биыл құны 1 млн 582 мың теңге тұратын медициналық құрал-жабдықтар әкелінген.
Серіктестікте қызмет істейтін дәрігер¬лер мен медбикелер сапалы қызметтері үшін алғыс-марапаттан да кенде емес. Биылғы 8 наурыз – Халықаралық әйелдер мерекесіне орай акушер-гинеколог И.Опа¬бе¬кова мен есепші Ф.Сырымбаеваға облыс әкімінің Алғыс хаты табысталды. Ал 12 мамыр – Мейірбике мерекесі қарсаңында физиотерапия бөлімінің аға мейірбикесі А.Абжанова ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің Алғыс хатымен, емхана бөлімінің мейірбикесі Г.Әлжанова облыстық денсаулық сақтау басқармасының Алғыс хатымен марапатталды.
Бұдан бөлек, жақында медицина қызметкерлерінің төл мерекесіне орай аурухананың бас есепшісі К.Жақсылықова қоғамдық марапаттар жөніндегі Респуб¬ликалық Кеңес Төрағасының «Еңбек үзді¬гі» медалін иемденді. Сонымен қатар дәрігер рентгенолог Е.Дәрібай, терапия бөлімінің мейірбикесі А.Игілікова, дәрігер анестезиолог, реаниматолог Б.Төлегенов, емхана мейірбикесі К.Ешмұратова, хирургия бөлімінің аға мейірбикесі Г.Жәрімбет облыстық денсаулық сақтау басқар¬масының Құрмет грамотасы және Алғыс хаттарымен марапатталды. Осында аянбай тер төгіп жүрген анестезиолог-реани¬матолог А.Бекеев, акушер-гине¬колог А.Ах¬медов, емхана мейірбикесі Г.Артықбаева және аймақтық мейірбике К.Жанқали аудан әкімінің Алғыс хатын алды.
Осы ретте аталған мерекеде ұжым¬ның көптеген мамандары аурухана әкімшілігінің марапаттауы мен қаржылай сыйлығына ие болғанын айта кеткен жөн.
Ринат ӘБДІҚАЛЫҚ
«Қазалы» газеті
