Екпе иммунитетті төмендете ме?
Жұмада Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы орталық коммуникациялар қызметі алаңында өткен онлайн брифинг барысында «Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығы» санитариялық-эпидемиологиялық сараптама және мониторинг ғылыми практикалық орталығының дәрігер-эпидемиологы, сарапшы Лена Қасабекова коронавирусқа қарсы вакцина төңірегінде түрлі әңгіменің көбейіп кеткенін айтты.
– Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы тұмауға қарсы екпені қауіпті топтағы адамдарға жыл сайын салуға кеңес береді. Биыл да тұмауға қарсы вакцина салынды. Біздің елде қауіпті топтардағы екпе салынатын адамдар көрсеткіші жыл сайын 10%-ке жететін. Биыл пандемия басталғалы бері ДДСҰ-нан бұл көрсеткішті 40%-ке көтеру жөнінде ұсыныс келді. Неліктен? Себебі коронавирустың инфекция кезінде қауіпті топтар арасында жоғары сырқаттанушылық белгісімен асқынулар көбейді. Өлім-жітім деңгейі де артты. Бұл кездері екпе салдырмаған адамдар тұмаумен де ауырып, қосымша коронавирус инфекциясын да жұқтырса, көрсеткіш одан да көбейетін еді, – деді ол.
Дәрігердің айтуынша, екі жұқпалы аурудың да, яки тұмау мен коронавирус қауіп топтары бірдей. Олар – медицина қызметкерлері, 65 жастан асқан адамдар, қандай да бір созылмалы аурулары бар науқастар.
Сондықтан керісінше, тұмауға қарсы вакцина ол адамдарды тұмаудан қорғап, коронавирус және тұмау асқынуларының бірге жүруінен де сақтайды. Зерттеулердің нәтижесінде тұмауға қарсы вакцинаның коронавирусқа қарсы иммунитетті төмендетпейтіні дәлелденіп отыр, – деді ол.
Біздегі ахуал жөнінде білгіміз келіп теміржол ауруханасының эпидемиолог дәрігері Серік Ердалиевке хабарласқан болатынбыз. Оның мәлімдеуінше, бізге ресейлік мамандардың дайындаған “Спутник V” екпесі келеді. Қазір облыс орталығына жеткізілген. Ауданға келуі үшін оны сақтайтын -18 градустан төмен арнайы мұздатқыш пен тасымалдайтын термо контейнер қажет екен. Бұл құралдар вакцинаның қасиеті жоғалмай, бұзылмауы үшін қолданылады.
– Бүгінде теміржол ауруханасының өз қаражаты арқылы мұздатқыш пен 2 дана термо контейнер сатып алынды. Екпе әзірлейтін және вакцина салынған адамды бақылайтын кабинет дайын. Оған арнайы куәлігі бар 2 дәрігер мен 3 медбике және 2 тіркеуші бөлінген. Олар бастан аяқ жеке қауіпсіздік киімі мен қажетті құралдармен жабдықталған. Екпе келген кезде әуелі медицина қызметкерлері вакцина алады, – дейді Серік Ердалиев.
Айнұр ҚАЗМАҒАМБЕТОВА
https://qazaly.kz/zanalyk/17594-ekpe-immunitett-tmendete-me.html
Марапат мінберіндегі маман
“Қазалы теміржол ауруханасы” ЖШС дәрігер рентгенологы Ерболат Дәрібайдің мекеменің жетістікке жетуіне қосқан сүбелі үлесі мен кәсіби шеберлігі ескерілді. Жақында омырауына салтанатты түрде “Қазалы теміржол ауруханасы” ЖШС директоры Құбыл Ршымбетовтың қолынан “Кәсіби үлесі үшін” медалын тақты. Өз ісінің маманы осы салада 40 жылдан аса күн-түн демей, адал еңбек етуде.
Ерболат Тәжібайұлы алғаш еңбек жолын Ақтөбе қаласының облыстық тубдиспансерінде бастады. Кейін Қазалы ауданының өкпе аурулар диспансерінің дәрігер фтизиатры ретінде жұмысқа орналасты. Мансаптық баспалдағын жалғастырған ол Қазалы ауданының санаториялық мектеп-интернатының бас дәрігері болған.
Бүгінде Қазалы теміржол ауруханасында дәрігер рентгенолог қызметін мүлтіксіз атқаруда. Осыдан тура он жыл бұрын 1-санаттағы дәрігер рентгенолог дәрежесіне жетті. Ісіне адал ол еңбек өтілінде іс тәжірибесі мол, сауатты әрі білікті маман ретінде көрсете білді. Тәртіптілігімен, жинақылығымен ерекшеленді.
– Шұғыл жағдайда сауатты әрекет етеді. Диспансерлік науқастардың, жұмысшылардың және олардың отбасыларының денсаулығын күтуді жоғары дәрежеде көрсетеді. Профилактикалық жұмыс пен рентгенология-флюрография және маммографиялық зерттеулерді өз денгейінде жүргізеді. Профилактикалық жұмысын жүргізу мақсатында дәрігерлік эксперттік комиссиясының мүшесі болып сайланған. Аурухананың спорт секторын басқарады. Жылда ауданішілік “Денсаулық” күніне мерекелік шаралар ұйымдастырады. Шахмат бойынша жарыстарға қатысып, бірінші орынға ие болған. “Денсаулық” пойызын ұйымдастыру жұмыстарына қатысып, халыққа медициналық көмек көрсетті, – дейді аурухана директоры Құбыл Ршымбетов.
Ерболат Дәрібай ұжым мен халық арасында беделі жоғары маман. Жастардың ұстазы ретінде білгенін үйретуден жалықпайды. Оның қарамағында дәрігерлер: Сахи Төлегенов, Ғалымжан Тәжібаев, Наурыз Сырымбаев еңбек етеді. Ал Нұрболат Мыңболсын, Аралбай Миралы, Биболат Түлеубай, Жадырасын Әзиев, Мұрат Байболат, Жалын Көбенов, Мақсат Жалғасбек рентгенолог-лаборант қызметін мінсіз атқаруда.
Бірінші санатты дәрігер рентгенолог Ерболат Тәжібайұлы осы уақытқа дейін халық денсаулығын сақтауда үздіксіз қызмет көрсетіп келеді.
Айнұр ЖИЫЛЫСҚЫЗЫ
https://qazaly.kz/kogam/17511-marapat-mnberndeg-maman.html
«Коронавирустың адам өкпесіне тигізетін әсері қандай?» - маман жауабы
Дәрігер үш рентген суретімен бөлісті: сау адамның, темекі шегуші және COVID-19 жеңіл түрде ауырған науқастың өкпе суреттері.
Техас технологиялық университетінің Медицина ғылымдары орталығының доценті, дәрігер Бриттани Бэнкхед-Кендалл COVID-19-дың адам өкпесіне тигізетін әсері туралы айтты.
Дәрігер үш рентген суретімен бөлісті: сау адамның, темекі шегуші және COVID-19 жеңіл түрде ауырған науқастың өкпе суреттері.
Дәрігер сау адамдардың рентген суреттері мөлдір болатынын түсіндірді. Темекі шегушілердің өкпе суреттері тыртықтарға байланысты кей жерлері ақ түстес болып келеді. Коронавирустан кейін өкпеде кең көлемде мөлдір емес жерлер көрінеді. Бұл COVID-19 және ауа жетіспеушілігінен туындаған қатты тыртықтарға байланысты болады.
Коронавирус көбінесе өкпе сұйықтыққа толып, қабынған кезде пайда болатын пневмония сияқты асқынуларға әкеледі. Ауырған адамдарда созылмалы жөтел, ентігу, мұрыннан өкпеге дейінгі тыныс алу жолдарындағы эпителий жасушаларының зақымдануы дамиды. Асқыну жағдайлары COVID-19-дың симптомсыз түрімен ауырып жазылған адамдардың 70-80% - да байқалған.
Банкхед-Кендалл денсаулық сақтау саласындағы көптеген сарапшылары індеттің жазылып щыққандарға ұзақ мерзімді әсерін қадағалаудың гөрі өлім-жітім деңгейіне назар аударатындықтарына алаңдаушылық білдірді.
Сонымен қатар, дәрігер COVID-19-дан жазылғаннан кейін де демікпе сақталған жағдайда жедел медициналық көмекке жүгінуге шақырды.
ҚОЛЫ «АЛТЫН» ДӘРІГЕР - ҚҰБЫЛ РШЫМБЕТОВ
Y3ДIК ДӘРІГЕР
АДАМ ЖАНЫН ҚАШАНДА АЛДЫҢҒЫ ҚАТАРҒА ҚОЙЫП, ДЕНСАУЛЫҒЫНЫҢ МЫҚТЫ БОЛУЫ ҮШІН БАРЫН САЛАТЫН ДӘРІГЕР КЕЗ КЕЛГЕН МАҚТАУҒА ЛАЙЫҚ. МЕДИЦИНА САЛАСЫНЫҢ ҚАЙЫРЫМДЫ ӘРІ ОНЫҢ «АТАСЫ» САНАЛАТЫН ГИППОКРАТТЫҢ ІЗГІ ЖОЛЫН ЖАЛҒАСТЫРЫП ЖҮРГЕН АҚ ХАЛАТТЫ АБЗАЛ ЖАННЫҢ БІРІ – ҚҰБЫЛ РШЫМБЕТОВ. ОЛ - «ҚАЗАЛЫ ТЕМІРЖОЛ АУРУХАНАСЫНЫҢ» БАСШЫСЫ.
Қ.Ршымбетов 1948 жылы 13 қарашада Қызылорда облысы Арал ауданы Қасқа-Құлан ауылында дүниеге келген. Ол орта мектепті тамамдап, арман қуып алмалы қала Алматыға жол тартады. Мақсаты - дәрігер болу. 1967 жылы бала күнгі асыл арманы мен бозбала шақтағы мақсатын жүзеге асыру үшін Құбыл мырза Алматы мемлекеттік медицина институтына оқуға түседі. Ал 1973 жылы aтaлғaн білім ошағының емдеу iсі факультетін бiтipin шығып, Қазақ теміржолына қарасты «Жамбыл теміржол ауруханасында» бір жылдық интернатурадан өтеді. 1974 жылы «Қызылорда теміржол ауруханасына» жолдамамен жұмысқа орналасып, 3 жыл терапевт дәрігер және инфекция бөлімінде бөлімше меңгерушісі болып қызмет атқарған. 1977 жылдың қаңтар айынан бастап «Қазалы теміржол ауруханасында» дәрігер терапевт, дәрігер инфекционист болып қызмет icrece, 1979 жылы «Қазалы теміржол ауруханасы» бас дәрігерінің орынбасары болып тағайындалды. 1981 жылдан I caнaттaғы дәрігер терапевт. 1996 жылдан жoғapғы caнaттaғы дәрігер терапевт, 2006 жылы I санаттағы дәрігер ұйымдастырушы. 2013 жылдан жоғары санатты қоғамдық денсаулық сақтау ұйымдастырушысы. 1988 жылдан қосымша инерефлексотерапевт қызметін атқарды. 1994-1997 жылдары сол ауруханада бас дәрігер қызметін абыроймен атқарып, 1997 жылдың ақпан-қыркүйек айында Қазалы ортaлықтaндыpылғaн аудандық ауруханасында бас дәрігер бoлғaн. Ал 1997 жылдың қыркүйек айынан бастап, осы уақытқа дейін Қазалы теміржол ауруханасының бас дәpirepi қызметін атқарып келеді. Қaзipгi қызмет атауы - директор.
Ақ желеңді абзал жанның медицина саласында 45 жылдық еңбек өтілі бар. Соның ішінде 25 жыл Құбыл Ршымбетов басшылық қызметте жұмыс істеген. Ол ұжымда білікті басшы болса, науқастар алдында aлғыcқa бөленген дәрігер. Өзінің кәciби біліктілігін үнемі дамытып отыратын дәpirep медицинадағы жаңашылдыққа жете мән бepiп отырады. Ол әр жылдары түрлі курсқа қатысып, әріптестерімен бipгe білімін үнемі шыңдап oтырған. Мәселен, 1976 жылы Алматы қаласында (жұқпалы аурулар), 1980 жылы Алматы каласында (гастроэнтерология), 1988 жылы (рефлексотерапия) бойынша курстарда, 1986 жылы Ташкент қаласында, 1987 жылы Қызылорда қаласында кардиология жөнінде семинар, миокард инфарктінің, стенокардияның қарқынды терапиясы, 2001 жылы Қызылорда қаласында денсаулық сақтау саласын реформалау жөнінде, 2001 жылы Қызылорда қаласында (терапияның, кардиологияның, гастроэнтерологияның өзекті мәселелері тақырыбындағы курстарға, 1989 жылы «электропунктура» тақырыбында Юрмала қаласында, 1994 жылы «Сақтандыру медицинасын жоспарлау» тақырыбында Ақтөбе қаласында өткен курстарға, 2001 жылы Қызылорда қаласында өткен 1 айлық көшпелі циклға және өзге де біліктілікті шыңдау курстарына қатысып, кәсіби білімін одан әрі жетілдірді.
Сондай-ақ, Қ.Рышымбетов жаңа типті аурухана құрылысының толық аяқталуына және ауруханаға қажетті медицина саласындағы озық үлгідегі аппаратуралармен жабдықталуына тікелей ықпал жacaғaн.
Денсаулық саласына қосқан айтулы үлесі үшін Құбыл Ршымбетов түрлі марапатқа ие болған. Атап айтқанда, 2001 жылы «Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне - 10 жыл», 2005 жылы «Teмipжoлғa - 100 жыл» мерекелік медальдарымен марапатталған. 2007 жылы Астана қаласында өткен «Қазақстанның провизорлары мен дәрігерлерінің ІІІ-ші съезіне» қатысқан. 2011 жылы «Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне - 20 жыл» мерекелік медалін иеленіп, сол жылы Гонконг қаласына тәжірибе алу үшін «медициналық мекемелерін басқару» мамандандырылған іскерлік бағдарламасына қатысқан. 2012 жылы «Төтенше жағдайлар жүйесін дамытуға қосқан үлесі үшін» кеуде белгісімен, 2013 жылы «Лучшие люди» құрмет белгісімен, сол жылы Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің Жарлығы бойынша «Шапағат» медалімен, және Барселона қаласында «Барселонадағы Менеджменттің Жоғары Мектебі» (Высшая школа Менеджмента в Барселоне - Graduate School of Managementin) мамандандырылған icкepлік бaғдapламасына және 2014 жылы «Денсаулық сақтаудың әлемдік тенденциялары. Индия тәжірибесі - Мировые тенденции здравоохранения. Опыт Индии» көшпелі тәжірибелік семинарына қатысқан.
2015 жылы ҚР Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінен «Еңбек ардагері» медалін, Қызылорда облысы медицина қызметкерлерінің «Сыр медицинасы» қоғамдық бірлестігінің «Сыр медицинасының үздігі» медалін, 2016 жылы ҚР халқының өмipi мен денсаулығын сақтауға ciңipгeн абыройлы еңбегі үшін «Алтын дәрігер» төсбелгісін, сол жылы Қызылорда облысы әкімінің Құрмет грамотасын иеленген.
2017 жылы Қазақстан Республикасының қоғамдық наградалар және атақтар жөніндегі комитетінің шешімі бойынша «Қазақстанның Құрметті Азаматы» орденімен, 2019 жылы Қазалы аудандық «Ардагерлер ұйымы» қоғамдық бірлестігінің атынан «Көп жылғы қоғамға сіңірген еңбегі үшін» Қазалы ауданының «Құрметті азаматы» медалімен марапатталды.
Сонымен қатар, 2004 жылы Денсаулық сақтау iciнің үздігінің иегері болса, 2003-2007 жылдары аудандық мәслихаттың депутаты болып, өңірдің әлеуметтік мәселелерін шешуге мол үлес қосқан. 2006 жылы Қызылорда облысының денсаулық сақтау департаментінен «Аудан деңгейінде емдеу-диагностикалық жұмыстарына жаңа технологияларды белсенді енгізу», Қазалы ауданы әкімінің денсаулық сақтау саласына жаңа технологияларды енгізу, халыққа сапалы медициналық көмек көрсетудегі қызметі үшін «Жыл дәpirepi» номинацияларына ие болып, бірнеше рет облыс, аудан әкімінің мақтау қағаздарымен, ақшалай сыйлықтарымен марапатталған. 2015 жылы КР Президентінің сайлау науқанына белсенді қатысқаны үшін Елбасының «Алғыс хатын» алды.
Бүгінде білікті басшы әрі қолы алтын дәрігер жұбайымен бipre 5 баланы тәрбиелеп, өсірген үлгілі әке, аяулы жар. 45 жылдан астам еңбек өтілі бар Қ.Ршымбетов жас мамандарға үнемі қолдау көрсетіп, оларға жол сілтеп отырады екен. Сондай-ақ, ол жыл сайын айтулы мереке күндері аурухана зейнеткерлерін мерекелік іс-шараларға шақырып, сый-сияпат бepin және жағдайы төмен oтбасыларына жәрдем көрсететінін де атап өткен жөн.



«2019 - ҮЗДІК ҚАЗАҚСТАНДЫҚ» кітабынан,
Нұр-Сұлтан қаласы, 2020 жыл
Алғаусыз алғысқа бөленгендер
Адам өміріне араша түсетін дәрігерлердің науқас алдында жауапкершілігі зор. Себебі дәрігер адам анатомиясын өте терең білумен қатар, қаннан қорықпайтын, адам тағдырына немқұрайлы қарамайтын, күйзеліске төзімді, жүйкесі мықты жан болуы керек. Олар дертке шалдыққандарға бастапқы диагнозды қойып, тез жәрдем көрсетудің арқасында әл үстінде жатқан адамның өмірін сақтап қалады, денсаулығын қалыпқа келтіреді. Ауданда мұндай мақтауға тұрарлық медицина саласының мамандары баршылық. Солардың бірі – Қазалы теміржол ауруханасының қызметкерлері десек артық айтқанымыз емес.
Бұл жерге қаншама жанына дауа іздеген сырқаттар келіп, жан-жақты шипа алуда. Өз кезегінде ризашылықтарын жеткізіп, алғаусыз алғысын жаудыруда. Сондай жанның қатарынан табылған аяулы ана Эльмира Ақниязова арнайы редакциямызға соғып, баласының дертін жазу үшін Ресей дәрігерлерінің еміне жүгінетінін тілге тиек етті. Бірақ бұл жолы теміржол ауруханасынан ем алуға бел буғанын жеткізді. Қабылдаған шешімі оң нәтиже бергені үшін дәрігерлер қауымына ризашылығын білдірді.
– Мемлекеттің басты байлығы адам десек, әрбіріміздің аман-саулығымызды бақылайтын ол әрине, ақ халатты абзал жандар. Адам басы ауырып, балтыры сыздап, дертіне дауа іздегенде медицина қызметкерлеріне жүгінері анық. Қызығы мен қиындығы қатар өрілген маңызды мамандық иелері қай кезде де мадаққа лайық. Өзгенің өмірі үшін күресіп, адам денсаулығына қауіп төніп тұрғанда дер кезінде сейілте білген дәрігерлер қауымының ерен еңбегін, маңдай терін ескерусіз қалдыруға болмайды. Бір қызығы, адам жанының арашасы болатын ең күрделі саланың басым бөлігін ару-аналар құрайды. Бұл да бір қолымен бесікті, бір қолымен әлемді әлдилеген жандардың ерекшелігін көрсетсе керек. Қазан айында баламмен теміржол ауруханасының балалар бөліміне түстім. Сол кездегі байқағаным адамды дәрі емес аппақ көңіл, сыпайы қарым-қатынас та емдейді екен. Бөлімге кіргеннен балалар дәрігері, бөлім меңгерушісі Жаңагүл Елубаева бастаған ұжым мүшелерінің жылы байланыс орнатуы, олардың антқа берік, өз жұмысына адал екендігін байқатты, – дейді ақтарыла сөйлеген ана.
Балалар бөлімінің меңгерушісі Жаңагүл Елубаева жас болса да өз ісінің маманы. Бізбен әңгімесінде әрбір баламен ем-шара қалай жүргізілетіндігі жайлы ақпарат берді.
– Балалар бөлімінде теміржол ауруханасының бас дәрігері Құбыл Ршымбетовтың бастамасымен 1,5 жыл бұрын диспансерлік есепте тұратын туа біткен ақауы бар балаларды қайта қалпына келтіру мақсатында екі орын бөлінген. Жалпы бұдан бөлек аталған бөлімде 12 кереует бар. Баланы қайта қалпына келтіру бөлімі қазалылықтар алысқа арбаланбасын деген оймен ашылған. Ақсай, Талсуат, Жаңақорған санаторийлеріне бейімделіп жасалған. Біз баласымен келген ата-анамен де жұмыс істейміз. Балалар жылына 2 рет емін алады. Мұнда дауна, дюшенрба, тіл мүкістігі бар және сал ауруына шалдыққандар жатады. Ауру тарихы талапқа сай жазылып, хаттамаға сәйкес ем беріледі. Кемінде 15 күн науқас жан-жақты қаралады. Бізбен бірге психолог, логопед қызмет көрсетеді. Монтисори психокоррекциондық жұмыс жасалады. ЛФК, массаж, электрофарез, емдік ванна, парафиндік пен дәрумендік және физиотерапия қызметтері бар. Невропатолог, окулист, хирург мамандарынан қажет жағдайда телемедицина арқылы облысқа шығып кеңес аламыз, – дейді Жаңагүл.
Эльмира Ақниязованың айтуынша, күні бойы науқастың жанынан табыла білетін, қажетті егу егіп, дәрісін ұсынатын мейірбике Перуза Әбдіғаппарова жайлы сөз басқа. Ол емшара уақытында әр баланың мінез-құлқына байланысты түрлі әдіс-тәсілдермен ортақ тіл табыса біліп, жүрегіне жол таба біледі. Жасалған ем-домының арқасында баласының жағдайы бірқалыпты.
Перуза Сайфуллақызы ауруханаға табандай 33 жылын арнаған. Қазіргі мамандығын ол бала кезде анасы жиі ауыратындықтан ерекше қалап таңдаған. Қазір 84-тегі әкесі Сайфулла мен 78-дегі анасы Мариямның денсаулығын дұрыстауға өз үлесін қосуда.
– Қарап отырсаң бір адамның ғұмырын теміржол ауруханасында өткіздім. Еш өкінбеймін. Науқастардың бар жағдайын жасаудан шаршамаймын. Осы кезге дейін мен қызмет атқармаған бөлім қалмапты. Әр саланың өзіндік ерекшелігі мен үйретері бар. Барлығында да хирургия, терапия және басқа да бөлімдерде болып мол тәжірибе жинадым. Осы ісіме қызыққан балаларым да медицина саласын таңдады. Қазір халыққа қалтқысыз қызметтерін көрсетуде, – дейді Перуза.
Ал физиотерапия бөлімінің жауапты мейірбикесі Аманкүл Абжанова мен мейірбике Гүлнар Досмамбетова үнемі ізденісте жүретін, халыққа лайықты медициналық жәрдем көрсете білетін жандар. “Олардың бауыр етім баламның емі үшін қосқан үлестері зор. Массаж жасап, аппараттарды қойып денсаулығын түзеудің жолдарын жасады. Күніне 60-70 науқасты қабылдап, 3-4 процедура қатарынан жасаса да жылы шыраймен шығарып салады. Соның өзі де алған емің жақсы әсер етуіне бірден бір көмек. Қорытындылай келе, темір жол ауруханасының ұжымына шексіз алғысымды, риясыз ризашылығымды білдіремін”, – деп ағынан жарылды ақ жаулықты ана Эльмира Ақниязова.
Медицина саласында өз орындарын ойып алған, емге зәру жандарға әрқашанда жылы сөздерімен көмек беретін ақхалаттыларды қалай мақтасақ та жарасады. Жас пен кәріге, жалпы адамзаттың бәріне көмек қолын созып, жанын қоярға жер таптырмай азаптаған ауруынан айықтыратын дәрігерлердің еңбегі жана берсін дейміз.
Айнұр ҚАЗМАҒАМБЕТОВА
https://qazaly.kz/kogam/16422-alausyz-alysa-blengender.html
ӘМСҚ медициналық қызметтерді қашықтықтан қалай алуға болатындығын түсіндірді
Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры карантиндік шараларға байланысты қазіргі шектеулерді ескере отырып, азаматтарға медициналық қызметтерді қашықтықтан қалай алу керектігін түсіндірді.
Тар бейінді мамандардың кеңестері, телемедицина арқылы консультациялар, сондай-ақ рентгендік суретті қайта оқу, электрокардиограммаларды декодтау енді қашықтықтан қабылдау кезінде де қол жетімді.
Бұрын қашықтықтан кеңес беру созылмалы аурулары бар науқастарды (учаскелік жалпы практика дәрігері, терапевт, педиатр) динамикалық бақылау кезінде қолданылған. Қашықтықтан медициналық қызмет көрсетудің ерекшеліктері 2020 жылғы 17 шілдеден бастап күшіне енген Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы Кодексте (129-бап) айқындалған.
Заманауи технологиялар мен әртүрлі байланыс арналарының арқасында медициналық ұйымдар пациенттерге қашықтықтан қызмет көрсету мүмкіндігіне ие. Алдағы уақытта қашықтықтан көрсетілетін қызметтер тізімі кеңейтілетін болады.
Дәрігердің онлайн-кеңесін қалай алуға болады?
1. Өз емханаңыздың Call-орталығы арқылы немесе басқа байланыс арналары, мобильді қосымшалар арқылы дәрігердің кеңесіне жазылу (бар болса).
2. Кеңес беру күні мен уақытын таңдаңыз. Сонымен қатар, тар маманның қабылдауына жазылу үшін алдымен учаскелік дәрігерден жолдама алу керек, яғни ең алдымен терапевтке/ЖПД-ға қабылдау үшін өтініш беру керек.
3. Таңдалған байланыс арнасы арқылы маманнан белгіленген уақытта қоңырау (аудио немесе видео) күтіңіз.
«Дәрігерден кеңес алу үшін емханаға барудың қажеті жоқ. Ол науқас қай жерде болмасын, қашықтықтан қол жетімді. Бұл жағдайда дәрігер дәрі-дәрмектерге рецепт жаза алады. Аурухана парақтарын, зертханалық зерттеулердің тексерулердің нәтижелерін көруге болады. Яғни, осы қызметтерді алу үшін емханаға келудің қажеті жоқ», – деп ӘМСҚ-да атап өтілді.
Қорда түсіндірілгендей, қашықтықтан медициналық қызметтер диагностика, емдеу, медициналық оңалту және аурулар мен жарақаттардың алдын-алу, сандық технологиялар көмегімен зерттеулер мен бағалау үшін ұсынылады.
Бұл ретте учаскелік дәрігердің қашықтықтан кеңес беруі МСАК медициналық ұйымдарына жан басына шаққандағы норматив төлемі шеңберінде ТМККК тізбесіне, ал нақты көрсетілген қызметтер үшін (ТМККК бойынша қызмет көрсетілетін созылмалы, әлеуметтік мәні бар және инфекциялық аурулардан басқа) МӘМС шеңберінде тар бейінді мамандардың консультациялары кіреді.
Сұрақтар туындаған жағдайда азаматтар Қорға Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы арқылы жүгіне алады.
«Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КЕАҚ Қызылорда облысы бойынша филиалдың халықты ақпараттандыру және өтініштерді қарау жөніндегі бөлімі
https://tolqyn.kz/zanalyk/15313-ms-medicinaly-yzmetterd-ashytytan-alay-alua-bolatyndyyn-tsndrd.html
МӘМС: 1 қазанға дейін кімдер жарна төлемейді?
Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына міндетті төлемдер бойынша кімге кейінге қалдырылды және неге кәсіпорын қызметкерлері МӘМС-те медициналық қызмет көрсетуден бас тартуда-бизнестің ең өзекті мәселелеріне жауап береміз.
МӘМС үшін төлемдерді 1 қазанға дейін кім төлемейді және кімдер үшін жеңілдік кезеңі 1 шілдеде аяқталды?
1 сәуірден 1 шілдеге дейін әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына аударымдарды төлеуден мынадай қызмет түрлері бойынша ірі кәсіпкерлік субъектілері босатылды:
– автомобильдерді, жеңіл автокөлік құралдарын, мысалы, мотоциклдерді, автомобиль бөлшектерін, тораптарды және керек-жарақтарды бөлшек саудада сату;
– дәріханаларды, тамақ өнімдерін, сусындар мен темекі бұйымдарын сатуды қоспағанда, ірі сауда желілеріндегі, стационарлық сауда объектілеріндегі, саудаобъектілері болып табылатын мамандандырылмаған дүкендердегі бөлшек сауда;
– жол бойындағы жолақта орналасқан техникалық қызмет көрсету станциялары жүргізгендерді қоспағанда, автомобильдерге техникалық қызмет көрсету және жөндеу;
– әуе жолаушылар көлігі;
– қонақ үйлердің және тұруға арналған ұқсас орындардың қызмет көрсетуі;
– жеке немесе жалға алынған жылжымайтын мүлікті жалдау және басқару, сонымен қатар коммерциялық үй-жайларды жалға беру.
1 сәуірден 1 қазанға дейін МӘМС жарналарын төлеуден босату әрекет етеді және ШОБ субъектілері үшін 29 қызмет түрі бойынша қызметкерлердің сақтандырылуы сақталады:
Заң кеңесшілері, нотариустар, адвокаттар, жеке сот орындаушылары, медиаторлар;
Коммерциялық қызмет және басқару мәселелері бойыншак еңесшілер;
Туристік агенттіктер мен туроператорлар;
санитарлық-эпидемиологиялық, ауруханалық және санаторлық-курорттық ұйымдар;
жеке меншік мектепке дейінгі, бастауыш және орта оқу орындары;
жеке дәрігерлік практика, стоматология;
концерт және театр залдары;
фитнес-клубтар;
тоқыма және үлбір бұйымдарын жуу және химиялық тазалау;
шаштараздар мен сән салондары.
Жеңілдік кезеңі аяқталғаннан кейін (1 қаңтардан 1 шілдеге дейін) бизнес өткен 6 ай үшін өз қызметкерлері үшін аударымдар төлеуі керек пе?
Иә. Жеңілдікті кезең-бұл төлемдерді кейінге қалдыру, оларды төлеу бойынша міндеттемелерді жоймайды. Осылайша, «МӘМС туралы» Заңның 5-бабының 3-тармағына сәйкес, қорға аударымдар және (немесе) жарналар төленбеген тұлғалар міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек алу құқығын алу үшін Қорға төленбеген кезең үшін, бірақ төлеу күнінің алдындағы он екі айдан аспайтын мерзімде жарналарды төлеуге міндетті. Сондықтан жұмыс берушілер өткен 6 ай үшін олардың қызметкерлері МӘМС пакетін пайдалану мүмкіндігіне ие болуы үшін ақы төлеуі қажет.
Қызметкерлерге аударымдардың мөлшері қандай?
Жұмыс беруші қызметкер үшін қызметкердің табысынан 2% мөлшерінде аударымдар төлейді, сондай-ақ қызметкердің есептелген жалақысынан 1% ұстап қалады.
Жұмыс берушіге қызметкерлер үшін аударымдарды уақтылы төлемегені немесе толық төлемегені үшін өсімпұлдар немесе айыппұлдар есептеле ме?
Иә. Өз қызметкерлері үшін жарна аударатын жұмыс берушілер үшін МӘМС бойынша берешек үшін төлем күнін қоса алғанда, мерзімі өткен әрбір күн үшін берешек сомасының 1,25% мөлшерінде өсімпұл көзделген. Егер жұмыс беруші қызметкерге ақы төлемесе немесе оны уақтылы жасамаса, қызметкер МӘМС пакетінен медициналық көмек ала алмаса, оның мәртебесі автоматы түрде «сақтандырылмаған» күйіне өзгереді.
Жұмыс беруші Қазақстанның резиденттері болып табылмайтын қызметкерлер үшін Қорға ӘМС аудару керек пе?
Иә. Егер қызметкер Еуразиялық экономикалық одақ елдерінің (Армения, Беларусь, Қырғызстан, РФ) азаматы болса, жұмыс беруші Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттың және «МӘМС туралы» Заңның талаптарына сәйкес ай сайын қызметкерге аударымдар жүргізуге міндетті.
Жұмыс беруші жарналарды ЖК ретінде дербес аударатын қызметкер немесе АҚС шарты бойынша қызметкер үшін аударымдар жүргізуі тиіс пе?
Иә. Жұмыс беруші қызметкердің қосымша әлеуметтік мәртебесінің болуына қарамастан, өз міндеттемелеріне сәйкес аударымдар жүргізеді. Бұл ретте қызметкер өзі үшін ЖК ретінде 1,4 ЕТЖ-нің 5% – ы немесе 2 975 теңге мөлшерінде, не шарт бойынша алынатын табыстың 1%-ы мөлшерінде АҚС-ның шартшысы ретінде жарналарды аударады. Бұл ретте барлық көздерден алынатын салық салынатын жиынтық табыс 10 ЕТЖ-ден немесе 425 мыңтеңгеден аспауы тиіс.
1 қазанға дейін қызметкерлер үшін аударымдар төлеуден босатылған кәсіпорындардың қызметкерлері МӘМС-тен медициналық көмек ала ала ма?
Ия, мүмкін. 1 қазанға дейін пандемияға байланысты шектеу шараларын енгізуден барынша зардап шеккен экономика секторларында қызметін жүзеге асыратын ШОБ субъектілерінің қызметкерлеріне әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына берілген тізімдерге сәйкес «сақтандырылған» мәртебесі беріледі.
Егер сіз сақтандырылмаған болсаңыз да, сіз мемлекет кепілдік берген тегін медициналық көмек пакетінде медициналық көмекке құқығыңыз бар екенін есте ұстаған жөн. Учаскелік дәрігер, педиатр, жалпы практика дәрігері мамандарының қабылдауы, дәрігерді үйге шақыру, жедел-жәрдем, емхана мен стационар деңгейіндегі шұғыл көмек, әлеуметтік маңызы бар, жұқпалы ауруларды, онкологиялық ауруларды емдеу осы пакетке кіреді және сақтандырылған мәртебесіне қарамастан барлығына көрсетіледі.
МӘМС: дербес төлеушілерден ТОП-6 сұрақ
Әлеуметтік медициналық сақтандырудың тәуелсіз төлеушілері қандай проблемаларға жиі кездеседі және «сақтандырылмаған» мәртебеде не істеу керек - біз азаматтардың ең өткір сұрақтарына жауап береміз.
- Дербес МӘМС төлеуші кім, ол қанша және қайда төлейді?
- Егер азамат еш жерде жұмыс істемесе, әлеуметтік осал санатқа жатпаса, өзін-өзі жұмыспен қамтушы немесе ЖК болып табылмаса, ол медициналық сақтандыру үшін 1 ЕТЖ-нің 5% немесе 2 125 теңге мөлшерінде жарна төлеуі қажет. МӘМС жүйесіне қатысудың бұл тәсілі оралмандар мен ел аумағында тұрақты тұратын адамдарға да қолжетімді.
Жарналарды әр түрлі жолдармен төлеуге болады - екінші деңгейлі банктер және олардың мобильді қосымшалары, «Халық банкі» терминалдары, KASSA 24, QIWI, медициналық мекемелердегі жедел төлем терминалдары, «Қазпошта» АҚ филиалдары, Kaspi.kz мобильдік қосымшасы арқылы.
- Сақтандыру мәртебесін қайда және қалай тексеруге болады?
- МӘМС жүйесіне қатысу мәртебесін немесе сақтандыру мәртебесін бірнеше жолмен тексеруге болады: бұл ретте ең аз ақпаратты-тегін, атын және әкесінің атын, сондай-ақ ЖСН көрсете отырып Қор сайтында (fms.kz), ҚР ДСМ сайтында, https://t.me/SaqtandyryBot телеграм-боттың көмегімен, egov.kz. порталда.
- Егер төлем уақытында жүргізілсе, ал жүйеде сіз сақтандырылмаған болсаңыз, МӘМС жүйесіндегі мәртебеңізді қалай даулауға болады?
- Себептерді нақтылау үшін Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының бірыңғай байланыс орталығына жүгіну немесе Qoldau 24/7 мобильді қосымшасына өтінім жіберу немесе өз өңіріңіздегі қордың филиалына жүгіну қажет. Әрбір жағдай жеке тәртіппен қаралады.
- Егер сіз 1 шілдеге дейін МӘМС үшін жарна аударсаңыз, өткен айлар үшін төлеуіңіз керек пе және ол үшін айыппұлдар мен өсімпұлдар бола ма?
- Иә. Жеңілдікті кезең алдымен 1 наурызға дейін, содан кейін 1 шілдеге дейін төлемдерді кейінге қалдырды, бірақ оларды төлеу бойынша міндеттемелерді жоймады. Осылайша, «МӘМС туралы» Заңның 5-бабының 3-тармағына сәйкес, қорға аударымдар және (немесе) жарналар төленбеген тұлғалар міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру
жүйесінде медициналық көмек алу құқығына ие болу үшін Қорға төленбеген кезеңге төлеу күнінің алдындағы он екі айдан аспайтын мерзімде жарналарды төлеуге міндетті. Сондықтан МӘМС пакетін пайдалану мүмкіндігі болу үшін өткен 6 ай үшін жарна төлеу қажет.
Бұл ретте дербес төлеушілер үшін МӘМС бойынша берешек үшін өсімақы көзделмеген
- Егер Сіз жұмыс істесеңіз, бірақ төленбейтін уақытша демалыста болсаңыз, МӘМС үшін өз бетіңізше төлеуіңіз керек пе?
- Қызметкер үшін аударымдарды жұмыс беруші еңбекақы төлеу қорының 2% мөлшерінде жүргізуі тиіс. Сондай-ақ, жұмыс беруші қызметкерден есептелген жалақының 1% - ын ұстайды. Алайда, коронавирустық инфекция мен карантиндік режимдегі қиын жағдайды ескере отырып, көптеген кәсіпкерлер нөлдік коэффициентпен жұмыс істейді және аударымдар жасауға мүмкіндігі жоқ. Бұл жағдайда сақтандырылмаған болу қаупі жоғары. Уақытша шара ретінде қызметкерлерге жарналарды дербес төлеуші ретінде төлеу ұсынылады.
- Резидент емес тұлғалар Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына өз бетінше жарна төлей ала ма?
- Мүмкін. Бірақ уақытша тұруға ықтиярхаты және ЖСН болмаған жағдайда, мұндай төлеушілер МӘМС пакетінен медициналық көмек ала алмайды. Оған оралмандар мен ел аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер жатпайды.
Егер сіз сақтандырылмаған болсаңыз да, сіз мемлекет кепілдік берген тегін медициналық көмек пакетінде медициналық көмекке құқығыңыз бар екенін есте ұстаған жөн. Учаскелік дәрігер, педиатр, жалпы практика дәрігері мамандарының қабылдауы, дәрігерді үйге шақыру, жедел жәрдем, емхана мен стационар деңгейіндегі шұғыл көмек, әлеуметтік маңызы бар, жұқпалы ауруларды, онкологиялық ауруларды емдеу осы пакетке кіреді және сақтандырылған мәртебесіне қарамастан барлығына көрсетіледі.
«Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КЕАҚ Қызылорда облысы бойынша филиалдың халықты ақпараттандыру және өтініштерді қарау жөніндегі бөлімі
https://tolqyn.kz/kogam/15159-mms-derbes-tleushlerden-top-6-sra.html
МӘМС: БЖТ-ны қандай мөлшерде және қайда төлейді?
- БЖТ дегеніміз не, оның мөлшері қандай, қалай төлеу керек, біз өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтардың міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіне қатысуының ең өзекті мәселелерін талқылауға тырыстық.
БЖТ кім төлей алады?
- Бірыңғай жиынтық төлемді жеке қосалқы шаруашылық қызметкерлері, отбасылық кәсіпорындардың ақы төленбейтін қызметкерлері және жыл сайынғы айналымы 1 175 АЕК-тен кем немесе жылына 3,2 млн. теңгеден кем қызметкерлері жоқ кәсіпкерлер төлей алады. Басқа жағдайда, бұл төлемді пайдалануға болмайды. Ел аумағында тұрақты тұратындарды және оралмандарды қоспағанда, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар да жарналарды төлеушілер бола алмайды.
- БЖТ-ны қандай мөлшерде және қайда төлейді?
- Осы жылдың сәуір айында АЕК мөлшерінің ұлғаюына қарамастан, БЖТ мөлшері 1 АЕК немесе қалаларда тұратын жеке тұлғалар үшін – 2 651 теңге және басқа елді мекендерде тұратын жеке тұлғалар үшін – 0,5 АЕК немесе 1 326 теңге деңгейінде қалды. Салық кодексінің 775-бабына сәйкес БЖТ есептеу және төлеу тәртібі тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына АЕК мөлшері негізінде белгіленеді. Төленген сома келесідей бөлінеді: 30% – зейнетақы қорына, 40% – ӘМС қорына, 20% – әлеуметтік сақтандыру қорына, 10% – табыс салығын төлеуге кетеді.
БТЖ төлемін әр түрлі жолдармен төлеуге болады – екінші деңгейлі банктер және олардың мобильді қосымшалары, «Халық банкі» терминалдары, KASSA 24, QIWI, медициналық мекемелердегі жедел төлем терминалдары, «Қазпошта» АҚ филиалдары, Kaspi.kz мобильдік қосымшасы арқылы.
- БЖТ төлемегені немесе уақтылы төлемегені үшін айыппұлдар немесе өсімпұлдар бар ма?
- Жоқ. Өзін-өзі жұмыспен қамтыған төлеушілер үшін айыппұл мен өсімпұл қарастырылмаған.
- Егер сіз БЖТ-ны 1 шілдеге дейін төлемеген болсаңыз, өткен 6 ай үшін төлеуіңіз керек пе?
- Иә. Жеңілдік кезеңі алдымен 31 наурызға дейін жарамды болды, содан кейін 1 шілдеге дейін төлемдерді кейінге қалдыру ғана болды, бірақ оларды төлеу бойынша міндеттемелерді жоймады. Осылайша, «МӘМС туралы» Заңның 5-бабының 3-тармағына сәйкес, қорға аударымдар және (немесе) жарналар төленбеген тұлғалар міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек алу құқығын алу үшін қорға төленбеген кезең үшін, бірақ төлеу күнінің алдындағы он екі айдан аспайтын мерзімде жарналарды төлеуге міндетті.Сондықтан МӘМС пакетін пайдалану мүмкіндігі болу үшін сізге 1 қаңтардан бастап 2125 теңге мөлшерінде дербес төлеуші ретінде төлем жасау қажет.
- Сіз БЖТ төледіңіз, бірақ МӘМС жүйесіндегі мәртебе «сақтандырылмаған»болып шығады. Неге және не істеу керек?
- Егер сіз БЖТ үшін алғаш рет төлеген болсаңыз немесе салыстырмалы түрде жақында төлей бастасаңыз, бірыңғай ақпараттық жүйе 2020 жылдың қаңтарынан бастап алдыңғы айлар үшін жарналарды төлегенге дейін «сақтандырылмаған» мәртебесін береді. Яғни, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі жұмыс істей бастаған сәттен бастап.
Егер сіз БЖТ-ны жыл басынан бастап үзіліссіз ай сайын төлесеңіз, бірақ бұл ретте сізде «сақтандырылмаған» мәртебесі болса, Халыққа қызмет көрсету орталығында («Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы) төлем өткендігін нақтылау қажет. Көбінесе жарналар төлеу кезінде қате көрсетілген деректер себеп болады. Болмаса, Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының бірыңғай байланыс орталығына жүгінуіңіз немесе өтінімді Qoldau 24/7 мобильді қосымшасына жолдауыңыз немесе өз өңіріңіздегі қордың филиалына жүгінуіңіз қажет. Әрбір жағдай себептері әртүрлі болғандықтан, жеке қарастырылады. Каждый случай рассматривается в индивидуальном порядке.
- БЖТ-ны бірнеше ай бұрын алдын ала төлеуге бола ма?
- Жеке тұлғалар бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер болып танылады және төлем жүргізілген күннен бастап және бірыңғай жиынтық төлемді төлеу жүргізілген айдың соңғы күніне дейін «сақтандырылмаған» мәртебесін алады. Сондықтан төлемді уақтылы және ай сайын жүргізу қажет. Алайда, мүмкін болса және төлеушінің қалауы бойынша келесі айлар үшін төлемдер жасауға рұқсат етіледі.
Егер сіз сақтандырылмаған болсаңыз да, сіз мемлекет кепілдік берген тегін медициналық көмек пакетінде медициналық көмекке құқығыңыз бар екенін есте ұстаған жөн. Учаскелік дәрігер, педиатр, жалпы практика дәрігері мамандарының қабылдауы, дәрігерді үйге шақыру, жедел жәрдем, емхана мен стационар деңгейіндегі шұғыл көмек, әлеуметтік маңызы бар, жұқпалы ауруларды, онкологиялық ауруларды емдеу осы пакетке кіреді және сақтандырылған мәртебесіне қарамастан барлығына көрсетіледі.
Мейірбикеге мың алғыс
Қауіпті вируспен бетпе-бет келу оңай дейсіз бе? Әсіресе, қауіпті дерт жұқтырған жандардың өмірі үшін жанын шүберекке түйген медицина саласының қызметкерлері антына адалдық танытуда. Осындай жанның бірі-АЙНАГУЛОВА ЛӘЗЗАТ ӘБУҒАЗЫҚЫЗЫ.
Өз мамандығын ойдағыдай тәмәмдаған мейірімді мейіркеш ЛӘЗЗАТ «Қазалы теміржол ауруханасы» ЖШС, терапия бөлімінің мейірбикесі, бірінші санаттағы білікті маман.
Қауіпті індетпен ауырған жандарға емімен де, жылы сөзімен де шипа дарытқан мейіркеш, жұмыс жасаған уақытында өзін іс тәжірибесі мол сауатты, білікті маман ретінде жақсы жағынан көрсетіп келеді. Тәртіптілігімен, жинақылығымен ерекшеленетін мейіркеш шұғыл жағдайда сауатты әрекет етіп, өз мамандығы бойынша мүлтіксіз іс атқаруда.
Қауіп-қатердің жоғары деңгейлігіне қарамастан халқына адал қызмет етіп жүрген ЛӘЗЗАТ ӘБУҒАЗЫҚЫЗЫНА осы қалпыңыздан таймай, биік белестерді бағындырыңыз деп тілейміз.