TАРИХЫ ТЕРЕҢ ҚАЗАЛЫ ТЕМІРЖОЛ АУРУХАНАСЫ

Филиал директоры Құбыл Ршым­бетов «Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 10 жыл», «Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 20 жыл», «Шапағат» және «Еңбек ардагері» медальдарымен, «Қазақстан Респуб­ликасы денсаулық сақтау ісінің үздігі», ҚР Төтенше жағдайлар министірлігінің «Төтенше жағдайлар жүйесін дамытуға қосқан үлесі үшін», ОО «Совет вете­ранов войны, труда, государственной и военной службы Байконырского региона», «За добросовестный труд и личный вклад в дело обеспечения медицинской помощи» төс белгі­лерімен;

Директордың емдеу жөніндегі орынбасары Алтынгүл Дәрібай «Ерен еңбегі үшін» медалімен, ҚР Төтенше жағдайлар министрлігінің «Төтенше жағдайлар жүйесін дамытуға қосқан үлесі үшін», Қазақстан Республикасы­ның денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі «Денсаулық сақтау ісіне қосқан үлесі үшін» төсбелгі­лерімен;

Директордың емхана жөніндегі орынбасары Серік Адаев «Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау ісінің үздігі» төс белгісімен, ҚР Төтенше жағдайлар министірлігінің «Құрмет грамотасымен»;

Дәрігер акушер гинеколог Қазбек Еспаев «Қазақстан Конституциясына 10 жыл» мерекелік медалімен, ҚР Төтенше жағдайлар министірлігінің «Төтенше жағдайлар жүйесін дамытуға қосқан үлесі үшін» төс белгісімен;

Дәрігер хирург Жолдасбай Елеу «Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау ісінің үздігі» төс белгісімен марапатталған.

Қазалы теміржол аурухана­сының тарихы бай және өте тереңде жатыр. Аурухана 1904 жылы Қазалы уезінде халыққа меди­циналық қызмет көрсету мақса­тында амбулатория ашылып, онда фельдшер және акушер жұмыс жасаған. Орынбор теміржол бөлі­мі­нің құрылуына байланысты, 1905 жылы амбулатория 5 орындық теміржол ауруханасы болып қайта ашылады. Бұл уақытта ауруханада 3 дәрігер қызмет етіп, фельдшер мамандар ат арбамен үй аралап, медициналық қызмет көрсеткен. 1917 жылы теміржол ауруханасы 40 төсектік орынға көбейтіледі. Екінші дүниежүзілік соғысы жылдары теміржол ауруханасы госпитальға айналдырылып, әр­түрлі жарақатпен және сырқат­тармен түскен жауынгерлерді емдеп, соғыста халқымыздың жеңіске жетуіне өз үлесін қосқан. Қазалы теміржол ауруханасы 1970 жылы 220 төсектік орынға көбейтілген. 2010 жылдың қаңтар айынан бастап облыс әкімінің келісімімен «Апаттар медицина­сының теміржол госпитальдары» АҚ филиалы «Қазалы теміржол ауруханасы» болып қайта құрыл­ған.

Қазіргі таңда теміржол ауру­ханасының медициналық қызметі бүгінгі күннің талаптарына сай заманауи техникалық құрал-жабдықтармен жабдықталған. Аурухана мен емхана бойынша ем алушылардың тіркелуі үшін тиісті ЭРСБ, ПБГ ПГ, АПП, РПН, жүкті және туу жасындағы әйелдер регистрі, онкологиялық науқастар регистрі, РДБ, ИНФО, ИСЛО бағдарламалары енгізілген.

Аурухана бүгінгі күннің талаптарына сай медициналық техникамен 100 пайыз жарақтан­ды­рыл­ып, алдыңғы қатардағы дүниежү­зілік өндірушілер шығар­ған ең соңғы үлгідегі заманауи жаб­­дық­пен көп мөлшерде қамта­ма­сыз етілген. Бұл медициналық техника­лар диагностиканың бар­лық түрлерін, эндоскопия, биохи­мия, аудиометрия зерттеулерін және басқаларын жүргізуге мүм­кіндік береді. 2015 жылы жалпы құны 42029 105 теңгеге медици­налық жабдықтардың негізгі құрал­дары, оның ішінде рентгендік диагнос­тикалық хирургиялық мо­бильді «С-дуга» аппараты, реани­мобиль «жедел жәрдем» автокөлігі және медици­налық құрал­дар­дың басқа да түрлері алынған.

Қабылдау, жансақтау, терапия бөлімдері мен ЭКГ-кабинетіндегі 3 және 6 арналы 4 электрокар­диографпен жұмыс істеуді әрбір кезекші мейірбике меңгерген. Дәрігер кардиологтар түрлі-түсті 12 каналды «Кардиограф М»,«Холтер-ЭКГ,АГ» аппараттарымен және эхокардиография жасау үшін арнайы дайындық­тан өткізілген. Қабылдау бөлімінде қосымша травматологиялық пункт және балаларды БШАЫЖ тәсі­лімен жүргізу үшін арнайы каби­нет ашылып, барлық қажетті жаб­дықтармен қамтамасыз етілген.

Былтырғы жылы жаңа техно­логиялардан эндовидеохирур­гиялық кешен арқылы өт қалта­сына және кистомаға, аппенди­цитке лапароскопиялық жолмен, компьютерлік томограф, УДЗ және «С-дуга» рентгендиагности­ка­лық кешені көмегімен оталар жасау енгізілді. Барлық клиника­лық биохимиялық сараптамалар анализаторларда жасалып, сон­дай-ақ жаңа технологияларды енгізудің нәтижесінде реанима­циялық бөлімшеде шұғыл науқас­тарға қысқа мерзімде диагноз қою мен оларды уақытылы емдеуге мүмкіндік туды.

Арнайы дайындықтан өтіп, қажетті аппараттармен қамтама­сыз етілген тәжірибелі маман-нейрохирургтар компьютерлік томографтың көмегімен науқас­тардың ми қан тамырларының ауруларын анықтап, күрделі нейрохирургиялық оталар жасап келеді.

Ағымдағы жылдың ақпан айы­нан бастап облыстық денсаулық сақтау басқармасының бұйрығына сәйкес, Арал, Қазалы және Қар­мақшы аудандарының халқына қызмет көрсету мақсатында, ауру­хананың төсек қоры шеңберінде 10 төсектік нейроинсульттік және 10 төсектік ерте нейроинсульттік оңалту бөлімшесі ашылды. Қабыл­дау бөлімі нейроинсульттік науқастарды дер кезінде қабылдап, жедел медициналық көмек көрсету үшін тиісті құрал-жабдықтар мен құрылғылармен және дәрі-дәр­мектермен жарақталған. Үлкен және кіші операциялық залдар тәулік бойы нейрохирургиялық операциялар жасау үшін дайын­далып, арнайы жабдықтармен қамтамасыз етілген. Облыстық қан орталығынан әкелінетін қанды сақтау үшін арнайы бөлме жаб­дықталды. Cонымен бірге реани­мациялық-анестезиологиялық бөлімше 9 төсекке кеңейтілді. Осы заманғы қондырғылармен, оның ішінде өкпені жасанды желдету аппараттары, пациенттерге арнал­ған мониторлар, әр төсек-орынға орталықтан оттегі беру құрылғысы, ЭЭГ, эхоскоп, доплерограф, 15 параметрлі газды анализатор, тропанин анықтауға арналған анализатормен жабдықталған нейрохирургиялық операция­лар­дан кейінгі қосымша реанимация­лық 4 төсектік орын ашылған.

Қазіргі кезде аурухананың травматологиялық қызметі жоғары мамандандырылған медициналық көмек көрсетуге (жамбас буынын эндопротезирлеу және остеосинтез жасау) дайын және 2016-2017 жыл­дары көрсетілген медицина­лық қызметті мемлекеттік тапсы­рыспен немесе ақылы негізде жасауға толық мүмкіндігі бар. 2012-2013 жылдары мемлекеттік тапсырыс арқылы сондай 44 травматологиялық ота жасалса, 2014 жылдан бастап бұл қызмет түрі ақылы түрде жүргізіліп келеді.

Ауруханада биылғы жылы «Телемедициналық» байланыс іске қосылған. Бұл байланыс арқылы күрделі науқастар 14 республика­лық клиникалық, ғылыми-зерттеу, облыстық медициналық, пери­наталдық, диагностикалық орта­лық­тарынан кеңес ала алады және дәрігерлер селекторлық кеңестер мен видеоконференцияларға қатысып, білімін жетілдіріп келеді.

Өткен жылы барлық бөлімдерге жергілікті бу қазандығынан ыстық су келуі қамтамасыз етіліп, ішкі су жүйесі пластикалық құбырларға ауыстырылып, стационар ғимара­тына ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілді. Сондай-ақ реанимо­биль автокөлігі үшін гараж, авто­тұрақ және көкөніс қоймасы салынды.

Қазіргі таңда емханада жанұя медицинасы қағидаты енгізіліп, қызметкерлер жалпы практика дәрігері мамандығы бойынша үздіксіз білім алуда. Атап айтқан­да, барлық педиатрлар мен тера­певттер 2015 жылы жалпы дәрігер­лік практика бойынша мамандан­дырудан өтті. 2016 жылдан бастап барлық бөлімшелік дәрігерлер кезең-кезеңімен жалпы дәрігерлік практикаға ауысқалы отыр. Жал­пы дәрігерлік практика халыққа амбулаторлық-емханалық көмек көрсетудің негізгі бөлігі болып табылады. Бұған ұйым қызметінің тиімділігі мен сапасы, еңбек әлеуетінің сақталуы мен артуы, сонымен қатар жанұя деңгейіндегі медициналық-әлеуметтік мәселе­лердің шешілуі тікелей байланысты болады.

Бүгінгі күні аймақтық дәрігер­лердің 70 пайызы жалпы тәжіри­белік дәрігерлері құрап отыр. Нейрохирург, психолог, кардиолог (балалар және ересектер), гирудо­терапевт, иглотерапевт, балалар невропатологы, балалар хирургі, нарколог, уролог, жұқпалы ауру­лар, эндокринолог кабинеттері, 2015 жылдан бастап балалар сто­матологы жұмыс жасауда. Қазіргі таңда емханада 2 терапиялық, 2 хирургиялық стоматологиялық қондырғылар және №204 мектепте балаларды емдеуге арналған 1 стоматологиялық қондырғы ор­натылып, жұмыс жасауда. Соны­мен бірге биылғы жылы дені сау бала кабинеті, жанұяны жоспар­лау, ана мен бала кабинеті, ресурс­тық кабинет өз жұмысын жалғас­ты­­руда. Осы жұмыспен қатар аймақ­­тық дәрігер мен жалпы тәжі­рибелік дәрігерлер мен орта буын қыз­меткерлері қалыпты ыңғайлы жағдайда жұмыс жасау үшін 2015 жылдың қазан айында жаңа ғимаратқа көшіріліп, 18 кабинет ашылған. Оның ішінде лор дәрігері мен көз дәрігері кабинетінің ортасында кіші ота жасау бөлмесі жасақталды. Жаңа ғимаратқа көшуге байланысты ПОР, жұқпалы аурулар және фильтр кабинеттері емхана ішіне орналастырылды. «Д» есебінде тұрған науқастарға ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің бұйрығына сәйкес тегін дәрі беру мақсатында дәріхана ашылып, жұмыс жасауда. Сонымен бірге скрининг өткізетін кабинет, статистикалық кабинет сәйкес­тен­діріліп, шешімін тапқан.

Амбулаториялық көмек бағ­дарламасына сәйкес емхана мен тіркеу орны толық комьютермен жабдықталған. Кабинеттер ішкі желілік байланыс қызметімен қамтамасыз етілген. Сонымен қатар жақын арада психолог маманының қатысуымен «Жастар денсаулық орталығын» ашу жос­парлануда.

Ауруханада дәрігер мен емде­лу­ші арасындағы қарым-қатынас ерекшеліктеріне зор көңіл бөлініп келеді. Медицина саласына ма­ман­данған психолог жұмыс істей­ді. Психологиялық бағытта бірнеше семинарлар, тренингтер өткізілген. Тарихы тереңге бойлаған ауру­ханада ұзақ жылдар бойы қалып­тасқан ұжым дәстүрі бар. Содан ажырамау назарда ұсталып келеді екен. Сонымен қатар ауруханада тәлімгерлік тәрбие жолға қойыл­ған. Ұзақ жылдар осы мекемеде жұмыс істеп, зейнеткерлікте жүр­ген дәрігерлер және мейірбике­лермен кездесу ұйымдастырылып, олар жас мамандармен өз кеңес­тері­­мен бөлісіп келеді.

Қазалы теміржол ауруханасы­ның адами ресурстары кадрлар саясатында белгіленген стратегия­лық ресурс болып табылады. Мекеме қызметкерлерді жалдау, оқыту, уәждеу және олардың кәсіби деңгейін арттыру, сонымен қатар ең үздік еңбек жағдайларын қамтамасыз ету жөніндегі кадрлар саясатын қолдану арқылы ең үздік кәсіби мамандар командасын құруға бет алған.

Денсаулық сақтау ұйымында­ғы қызметкерлердің жалпы саны 375 адам, оның ішінде дәрігерлер 46, қоса жұмыс атқаратын дәрі­герлер 10, 8 дәрігер жоғары санатты маман, орта медициналық қызмет­керлер саны 177, кіші медицина­лық қызметкерлер 70. Дәрігерлер санаттылығы 45 пайызды құрайды. Ал биылғы жылы дәрігерлердің санаттылығы 60 пайызға жеткі­зіледі деп көзделуде.

Аурухананың жоспарлы қуаты 140 орынға есептелген, іс жүзінде 100 төсек орны жұмыс жасауда, оның ішінде хирургиялық, гине­кологиялық, терапиялық, невро­логиялық, балалар және стационар алмастырғыш күндізгі бөлімдер жедел және жоспарлы медицина­лық көмек көрсетеді. Сондай-ақ кеңес беру-диагностикалық қыз­мет көрсету үшін бір ауысымда 350 келушіге арналған емханасы жұмыс жасайды.

Теміржол ауруханасы Қазалы ауданының тіркелген халқына, Қазалы, Арал, Қармақшы аудан­дарында тұратын теміржолшы­ларға, олардың жанұяларына, теміржолшы зейнеткерлерге көп­салалы мамандандырылған, ал­ғаш­қы медициналық-санитарлық, консультациялық-диагностика­лық көмек көрсетеді. Компьютер­лік томограф аппаратымен Арал, Қазалы, Қармақшы аудандары және Байқоңыр қаласының тұрғындарына тәулік бойы тегін және ақылы түрде тексерулер, УДЗ аппаратымен стационарлық нау­қастарға ақысыз қызмет көрсеті­ліп, ай сайын 350-400 зерттеулер жүргізіліп келеді. Бүйрек жетіс­пеушілігі бар науқастарға гемо­диа­лиз бөлімінде "ІD Senіm” фирмасымен келісім-шарт негі­зінде 5 аппаратпен Арал, Қазалы, Қармақшы аудандары және Байқоңыр қаласының тұрғында­рына ем-шара жасалады. Ауруха­на­ның нейроинсульттік және ерте оңалту бөлімшесі қызметін тек Қазалы ауданының тұрғындарына ғана емес, көршілес Арал және Қармақшы аудандарының тұрғын­дарына да көрсетеді.

Өткен жылы теміржол ауру­ханасының атқарған жұмыста­рына зер салар болсақ, аймақта туберкулез ауруымен науқастану 100000 халыққа шаққанда 47,2 (2014 жылы-66,4), аурушаңдық салыстырмалы түрде 28,6 пайызға төмендеген. Қатерлі ісік арула­рымен науқастанулар (75,5) мен олардың себебінен болған өлім-жітім (0,5) біршама өскен, алайда сырқаттың соңғы деңгейіне өсуіне жол берілмеген. Кәрілік салдары­нан болатын өлім-жітім (0,9) деңгейі 1,3 есеге, ас қорыту ағзала­ры­ның аурулары (0,09) мен бүйрек пен зәр шығару жолдары­ның ауруларынан (0,0) болатын өлім-жітімдер 2,5-3,0 есеге дейін азайған.

2015 жылғы скринингтік бағ­дарлама бойынша профилактика­лық медициналық тексерулер жоспары 8533 (2014 жылы- 10889), орындалғаны- 8406- 98,5 пайыз (2014 жылы- 11056- 101,5 пайыз), табылған науқас -443- 5,3 пайыз (2014 жылы 415, яғни 3,8 пайыз). Есепті жылы аталмыш тексерулер біраз көрсеткіштер бойынша науқастарды анықтау сапасы жақсарған. Атап айтқанда, табыл­ған науқастардың саны қан айна­лым жүйесі аурулары бойынша 10,4-тен 13,7 пайызға (298 адам), әйелдердің жатыр мойнының қатерлі ісігі бойынша 9,9-дан 11,7 пайызға (43адам) және сүт безінің қатерлі ісігі бойынша 7,9-дан 9,6 пайызға (38 адам), ерлердің қуық асты безі обыры бойынша 0,0-ден 2,4 пайызға (7 адам), қант диа­беті бойынша 0,4-тен 2,3 пайызға (37 адам), глаукома бойынша 0,1-ден 0,5 пайызға (10 адам) дейін артқан. Анықталған науқастардан 439 адам, яғни 99,9 пайызы диспан­серлік есепке алынып, оның 407-і (92,7 пайызы) сауықтанды­рыл­ған.

Жуырда аймақ басшысы Қ.Кө­шербаев, облыстық денсау­лық сақ­тау басқарма басшысы А.Әлна­зарова және аудан әкімі Н.Шамұ­ратов аурухана ішін аралап, оның жұмысына қанық болды. Облыс әкімі ауруханадағы соңғы жетіс­тіктерге, оның ішінде жаңа аппа­раттар мен бөлімшелердің ашыл­ғанына көңілі толып, ризашылы­ғын білдірген. Сондай-ақ ауруха­на­дағы кейбір медициналық қызмет түрлерінің аудан, тіпті облыс орта­лығында жоқ екенін еске салып, мүмкіндікті толығымен пайдалану қажет екенін ескерткен. Сонымен қатар алдағы уақытта да мамандар біліктілігін және қызмет сапасын арттыра беру қажет екенін жеткізген.

"Бірінші байлық – денсаулық” демекші, қайсыбіріміздің болмасын басты байлықты сақтауға таласымыздың бары анық. Осы орайда денсаулықты күту барысында білікті маманнан кеңес алып, жаңа талаптарға сай денсаулық ұйымдарында ем қабылдауды қалаймыз. Бүгінгі таңда халықтың сұра­нысына сай білікті де білгір мамандармен, заман талабына сай құрылғылармен қамтамасыз етілген денсаулық сақтау ұйымдарының бірі – Қазалы теміржол ауруханасы. Жанына медеу, сырқатына шипа іздеген қазалылықтар осы күні Қазалы теміржол ауруханасынан ем алуды жөн санайды екен. Оған басты себеп аурухана облыста немесе республикалық емдеу орталықтарында кездесетін за­манауи медициналық құрал-жабдықтармен және өз ісінің білгір мамандарымен жасақталған. Аурухана тек қазалылықтар үшін емес, сонымен бірге Арал, Қармақшы аудандары мен Байқоңыр қаласының тұрғындарының да денсаулығын жіті бақылап келеді.

Д.МАХАНОВА

http://qyzylorda.info/index.php/densaulyq/item/1746-tarikhy-tere-azaly-temirzhol-aurukhanasy